Monday, December 3, 2007

२२०. भरजरी ग, पितांबर, दिला फाडुन

२२०. भरजरी ग, पितांबर, दिला फाडुन
द्रौपदिसी बंधु शोभे नारायण ॥धृ.॥

सुभद्रा कृष्णाच्या पाठीची बहिण
विचाराया गेले नारद म्हणून
बोट श्रीहरिचे कापले ग बाई
बांधायाला चिंधी लवकर देई
सुभद्रा बोलली, "शालु नि पैठणी
फाडुन का देऊ चिंधी तुम्हास मी ?"
पाठची बहिण झाली वैरिण ! ॥१॥

द्रौपदी बोलली, "हरिची मी कोण ?
परी मला त्याने मानिली बहीण
कळजाचि चिंधी काढून देईन
एवढे तयाचे माझ्यावरी ऋण
वसने देउन प्रभू राखी माझी लाज
चिंधीसाठी आला माझ्या दारी हरी आज !"
त्रैलोक्य मोलाचे वसन दिले फाडून ॥२॥

प्रेमाचे लक्षण भारी विलक्षण
जैसि ज्याची भक्ती तैसा नारायण
रक्ताच्या नात्याने उपजे ना प्रेम
पटलि पाहिजे अंतरीची खुण
धन्य तोचि भाऊ, धन्य ती बहीण
प्रिती ती खरी जी जगी लाभाविण
चिंधी पाहून हरी झाले प्रसन्न ॥३॥

गीत : प्रल्हाद केशव अत्रे
संगीत : वसंत देसाई
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : श्यामची आई (१९५३)

Thursday, November 29, 2007

२१९. घाल घाल पिंगा वाऱ्या, माझ्या परसात

२१९. घाल घाल पिंगा वाऱ्या, माझ्या परसात
माहेरी जा, सुवासाची कर बरसात ! ॥धृ.॥

"सुखी आहे पोर"- सांग आईच्या कानात
"आई, भाऊसाठी परी मन खंतावतं ! ॥१॥

विसरली का ग, भादव्यात वर्स झालं,
माहेरीच्या सुखाला ग, मन आचवलं. ॥२॥

फिरुन-फिरुन सय येई, जीव वेडावतो
चंद्रकळेचा ग, शेव, ओलाचिंब होतो. ॥३॥

काळ्या कपिलेची नंदा खोडकर फार,
हुंगहुंगुनिया करी कशी ग, बेजार ! ॥४॥

परसात पारिजातकाचा सडा पडे,
कधी फुलं वेचायला नेशील तू गडे ? ॥५॥

कपिलेच्या दुधावर मऊ दाट साय
माया माझ्यावर दाट जशी तुझी, माय ... !" ॥६॥

आले भरून डोळे पुन्हा गळा नि दाटला
माउलीच्या भेटीसाठी जीव व्याकूळला ! ॥७॥

गीत : कृ. ब. निकुंब
संगीत : कमलाकर भागवत
स्वर : सुमन कल्याणपूर

२१८. राधा ही बावरी

२१८. रंगात रंग तो शामरंग पाहण्या नजर भिरभिरते,
ऎकून तान, विसरून भान ही वाट कुणाची बघते,
त्या सप्त्सुरांच्या लाटेवरूनी साद ऎकूनी होई,
राधा ही बावरी हरीची राधा ही बावरी ॥ धॄ॥

हिरव्या (२) झाडांची, पिवळी पाने झुलताना,
चिंब (२) देहावरूनी, श्रावणधारा झरताना,
हा दरवळणारा गंध मातीचा मनास बिलगून जाई,
हा उनाड वारा गूज प्रितीचे कानी सांगून जाई,
त्या सप्त्सुरांच्या लाटेवरूनी साद ऎकूनी होई,
राधा ही बावरी हरीची राधा ही बावरी ॥ १॥

आज इथे या तरूतळी, सूर वेणूचे खुणावती,
तुज सामोरे जाताना उगा पाऊले घुटमळती,
हे स्वप्न असे की सत्य म्हणावे राधा हरखून जाई,
हा चंद्र चांदणे ढगाआडूनी प्रेम तयांचे पाही,
त्या सप्त्सुरांच्या लाटेवरूनी साद ऎकूनी होई,
राधा ही बावरी हरीची राधा ही बावरी ॥ २॥

गीत : अशोक पत्की
संगीत : अशोक पत्की
स्वर : स्वप्नील बांदोडकर
अल्बम : बेधुंद

२१७. सुरत पियाकी छिन्‌ विसराये

२१७. सुरत पियाकी छिन्‌ विसराये
हर हरदम उनकी याद आये ॥धृ.॥

नैनन और न को समाये
तरपत हूं बिलखत रैन निभाये
अखियाँ निर असुबन झर लाये ॥१॥

साजन बिन मोहे कछुना सुहाये
इस बिगरी को कौन बनाये
हसनरंग असु जी बहलाये ॥२॥

गीत : पुरुषोत्तम दारव्हेकर
संगीत : पं. जितेंद्र अभिषेकी
स्वर : पं. वसंतराव देशपांडे
नाटक : कट्यार काळजात घुसली (१९६७)

२१६. कंठातच रुतल्या ताना, कुठे ग बाई कान्हा

२१६. कंठातच रुतल्या ताना, कुठे ग बाई कान्हा
कुणीतरी जा, जा, जा, जा, घेउनि या मोहना ॥धृ.॥

कदंब-फांद्यावरी बांधिला, पुष्पपल्लव-गंधित झोला
कसा झुलावा, परि हा निष्चल, कुंजविहारीविना ॥१॥

थांबे सळसळ जशि वृक्षांची, कुजबुज सरली झणि पक्ष्यांची
ओळखिचे स्वर कानि न येता, थबके ही यमुना ॥२॥

मुरलीधर तो नसता जवळी, सप्तस्वरांची मैफल कुठली ?
रासक्रिडेची स्वप्ने विरली, एका कृष्णाविना ॥३॥

गीत : गंगाधर महांबरे
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : आशा भोसले

२१५. माझिया प्रियाला, प्रीत कळेना

२१५. माझिया प्रियाला, प्रीत कळेना
अनुराग त्याचा माझा, हाय रे जुळेना ॥धृ.॥

पावसात भिजतो श्रावण, सुखाचा महीना
आवरू मनाला कैसे, मला ते जमेना
मुकी नेत्रभाषा त्याला, कळूनी वळेना ॥१॥

यौवनात सुकते काया, दुःख आवरेना
वेदना उरीची छेडी मुक्या भावनांना
स्पर्श गोड अजुनी त्याचा, सुखाचा मिळेना ॥२॥

वसंतात नाही बोले, श्रावणात नाही
कठोरास माझ्या मनिचे, कळेनाच काही
रात रात शिणती डोळे, पापणी ढळेना ॥३॥

गीत : उमाकांत काणेकर
संगीत : श्रीकांत ठाकरे
स्वर : शोभा गुर्टू

२१४. सजणा पुन्हा स्मरशील ना

२१४. सजणा पुन्हा स्मरशील ना
साऱ्या खुणा, सजणा पुन्हा स्मरशील ना ! ॥धृ.॥

चकवून कुणा आले कोण
दिधले प्रिया चुंबनदान
कोणी कुणा, सजणा पुन्हा स्मरशील ना ! ॥१॥

प्रीतीतले लाख बहाणे
तू मी नवे खेळ पुराणे
मनमोहना, सजणा पुन्हा स्मरशील ना ! ॥२॥

गीत : सुधीर मोघे
संगीत : श्रीधर फडके
स्वर : रंजना जोगळेकर

२१३. आज कुणीतरी यावे, ओळखिचे व्हावे ॥धृ.॥

२१३. आज कुणीतरी यावे, ओळखिचे व्हावे ॥धृ.॥

जशी अचानक या धरणीवर
गर्जत आली वळवाची सर, तसे तयाने यावे ॥१॥

विचारल्याविण हेतू कळावा
त्याचा माझा स्नेह जुळवा, हाती हात धरावे ॥२॥

सोडुनिया घर, नाती-गोती
निघून जावे तया संगती, कुठे तेही ना ठावे ॥३॥

गीत : ग. दि. माडगूळकर
संगीत : सुधीर फडके
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : मुंबईचा जावई (१९७०)

२१२. मन पिसाट माझे अडले रे,

२१२. मन पिसाट माझे अडले रे,
थांब जरासा ! ॥धृ.॥

वनगान रान गुणगुणले;
दूरात दिवे मिणमिणले;
मधुजाल तमाने विणले रे,
थांब जरासा ! ॥१॥

ही खाली हिरवळ ओली;
कुजबुजून बोलू बोली;
तिमिराची मोजू खोली रे,
थांब जरासा ! ॥२॥

नुसतेच असे हे फिरणे
नुसतेच दिवस हे भरणे
नुसतेच नको हुरहुरणे रे,
थांब जरासा ! ॥३॥

गीत : ना. घ. देशपांडे
संगीत : यशवंत देव
स्वर : कृष्णा कल्ले

२११. सख्या रे, किती रंगला खेळ !

२११. इथेच आणी या बांधावर
अशीच श्यामल वेळ
सख्या रे, किती रंगला खेळ ! ॥धृ.॥

शांत धरित्री शांत सरोवर
पवन झुळझुळे शीतल सुंदर
अबोल अस्फुट दोन जिवांचा
अवचित जमला मेळ ॥१॥

रातराणिचा गंध दर्वळे
धुंद काहिसे आतुन उसळे
चंद्र हासला, लवली खाली
नक्षत्रांची वेल ॥२॥

पहाटच्या त्या दवात भिजुनी
विरली हळुहळु सुंदर रजनी
स्वप्नसुमावर अजुनि तरंगे
ती सोन्याची वेळ ॥३॥

गीत : सुधांशु
संगीत : विठ्ठल शिंदे
स्वर : माणिक वर्मा

Wednesday, October 31, 2007

२१०. उगवला चंद्र पुनवेचा !

२१०. उगवला चंद्र पुनवेचा !
मम हृदयी दरिया ! उसळला प्रीतिचा ! ॥धृ.॥

दाहि दिशा कशा खुलल्या,
वनिवनी कुमुदिनी फुलल्या,
नववधु अधिर मनी जाहल्या !
प्रणयरस हा चहुकडे ! वितळला स्वर्गिचा ? ॥१॥

गीत : प्रल्हाद केशव अत्रे
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : बकुळ पंडित
नाटक : पाणिग्रहण (१९४६)

२०९. उठा उठा चिऊताई

२०९. उठा उठा चिऊताई
सारीकडे उजाडले
डोळे कसे मिटलेले
अजूनही अजूनही ! ॥धृ.॥

सोनेरी हे दूत आले
घरट्याच्या दारापाशी
डोळ्यांवर झोप कशी
अजूनही अजूनही ! ॥२॥

लगबग पाखरे ही
गात गात गोड गाणे
टिपतात बघा दाणे
चोहीकडे चोहीकडे ! ॥२॥

झोपलेल्या अशा तुम्ही
आणायाचे मग कोणी
बाळासाठी चारापाणी
चिमुकल्या चिमुकल्या ! ॥३॥

बाळाचे मी घेता नाव
जागी झाली चिऊताई
उठोनिआ दूर जाई
भूर भूर भूर भूर ! ॥४॥

गीत : कुसुमाग्रज
संगीत : कमलाकर भागवत
स्वर : सुमन कल्याणपूर

२०८. मैत्रिणिंनो, सांगू नका नाव घ्यायला ॥धृ.॥

२०८. मैत्रिणिंनो, सांगू नका नाव घ्यायला ॥धृ.॥

नका विचारू स्वारि कशी ?
दिसे कशी, अन्‌ हासे कशी ?
कसं पाडलं मला फशी ?
कशी जाहले राजिखुशी ?
नजीक येता मुहूर्तवेळा ॥१॥

नका विचारू गमतीजमती
काय बोललो पहिल्या भेटी ?
कसे रंगले स्वप्न पहाटी ?
कशी रंगली लाली ओठी ?
कसा जाहला जीव खुळा ? ॥२॥

अर्थ उलगडे समरसतेचा
सुटे उखाणा संसाराचा
छंद लागला मजला त्यांचा
धुंद बने बुल्बूल जिवाचा
घरी यायची झाली वेळा ॥३॥

गीत : मनमोहन नातू
संगीत : गजाननराव वाटवे
स्वर : सरोज वेलिंगकर

२०७. पहिलीच भेट झाली, पण ओढ ही युगांची

२०७. पहिलीच भेट झाली, पण ओढ ही युगांची
जादू आशी घडे ही या दोन लोचनांची ॥धृ.॥

पहिलीच भेट झाली, जडली अपूर्व बाधा
स्वप्नात गुंग झाली जागेपणात राधा
माझी न रहिले मी, किमया अशी कुणाची ? ॥१॥

डोळे मिटून घेता दिसतोस तू समोर
फुलवून पंख स्वप्नी अन्‌ नाचतात मोर
झाली फुले सुगंधी माझ्याहि भावनांची ॥२॥

लाजून वाजती या अंगातुनी सतारी
ऐश्वर्य घेउनी हे ये दैव आज दारी
मी लागले बघाया स्वप्ने ही मीलनाची ॥३॥

वाऱ्यात ऐकतो मी आता तुझीच गाणी
ताऱ्यांत वाचतो अन्‌ या प्रीतिची कहाणी
पहिलीच भेट झाली, पण ओढ ही युगांची
जादू अशी घडे ही या दोन लोचनांची ॥४॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : सुमन कल्याणपूर, अरुण दाते

२०६.जिवलगा, राहिले रे दूर घर माझे !

२०६.जिवलगा, राहिले रे दूर घर माझे !
पाउल थकले, माथ्यावरचे जड झाले ओझे
जिवलगा, राहिले रे दूर घर माझे ! ॥धृ.॥

किर्र बोलते घन वनराई
सांज सभोती दाटुन येई
सुखसुमनांची सरली माया, पाचोळा वाजे ॥१॥

गाव मागचा मागे पडला
पायतळी पथ तिमिरी बुडला
ही घटकेची सुटे सराई, मिटले दरवाजे ॥२॥

निराधार मी, मी वनवासी
घेशिल केव्हा मज हृदयासी ?
तूच एकला नाथ अनाथा महिमा तव गाजे ॥३॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले

Wednesday, October 24, 2007

२०५. मृगनयना रसिक मोहिनी ।

२०५. मृगनयना रसिक मोहिनी ।
कामिनी होती ती मंजूळ मधुरालापिनी ।
नवयौवनसंपन्न रम्य गतिविलासिनी ॥१॥

आल्हादक मुखचंद्रहि होता ।
होती दृष्टि ती प्रेम-रस-वाहिनी ॥२॥

गीत : गोविंद बल्लाळ देवल
संगीत : गोविंद बल्लाळ देवल
स्वर : पं. वसंतराव देशपांडे
नाटक : संगीत संशयकल्लोळ [१९१६]

Wednesday, October 10, 2007

२०४. मना तुझें मनोगत मला कधीं कळेल का

२०४. मना तुझें मनोगत मला कधीं कळेल का
तुझ्यापरी गूढ सोपें होणें मला जुळेल का ॥धृ.॥

कोण जाणे केवढा तूं
व्यापतोस आकाशाला
आकाशाचा अर्थ देसी
एका मातीच्या कणाला
तुझें दार माझ्यासाठी थोडेतरी खुलेले का ॥१॥

कळींतला ओला श्वास
पाषाणाचा थंड स्पर्श
तुझ्यामधें सामावला
वारा, काळोख, प्रकाश
तुझें अरुपाचें रूप माझ्यापुढें फुलेल का ॥२॥

कशासाठीं कासाविशी
कुणासाठीं आटापिटी
खुळ्या ध्यास-आभासांचा
पाठलाग कोणासाठीं
तुझ्या मनांतले आर्त माझ्यामनी ढळेल का ॥३॥

गीत : सुधीर मोघे
संगीत : आनंद मोडक
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : कळत नकळत [१९८९]

२०३. तुझे गीत गाण्यासाठी

२०३. तिन्ही लोक आनंदाने भरुन गाउ दे रे
तुझे गीत गाण्यासाठी सूर लावु दे रे ॥धृ.॥

शुभ्र तुरे माळुन आल्या निळ्या निळ्या लाटा
रानफुले लेवुन सजल्या या हिरव्या वाटा
या सुंदर यात्रेसाठी मला जाउ दे रे ॥१॥

मोर केशरांचे झुलती पहाटेस दारी
झऱ्यातुनी दिडदा दिडदा वाजती सतारी
सोहळ्यात सौंदर्याच्या तुला पाहु दे रे ॥२॥

शांत शांत उत्तररत्री मंद मंद तारे
तुझे प्रेम घेउन येती गंधधुंद वारे
चांदण्यात आनंदाच्या मला न्हाउ दे रे ॥३॥

एक एक नक्षत्राचा दिवा लागताना
आणि फुले होण्यासाठी कळ्या जागताना
पौर्णिमा स्वरांची माझ्या तुला वाहु दे रे ॥४॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : यशवंत देव
स्वर : सुधीर फडके

२०२. गालावर खळी डोळ्यात धुंदी

२०२. गालावर खळी डोळ्यात धुंदी ॥धृ.॥

ओठावर खुले लाली गुलाबाची
कधी कुठे कसा तुला सांग भेटू
वाट पाहतो एका इशार्‍याची
जाऊ नको दुर तू
अशी ये समोर तू
माझा रंग तू घे
तुझा रंग मला दे
गालावर खळी…. रंग मला दे ॥१॥

हो कोणता हा मोसम मस्त रंगांचा
तुझ्या सवे माझ्या जीवनी आला
सूने सूने होते किती मन माझे
आज तेच वाटे धुंद मधुशाला
जगण्याची मज आता कळते मजा
नाही मी कोणाचा आहे तुझा
सांगतो मी खरे खरे
तुझ्यासाठी जीव झुरे
मन माझे थरारे
कधी तुझ्या पुढे पुढे
कधी तुझ्या मागे मागे
करतो मी इशारे
हे जाऊ नको दुर तू…. तुझा रंग मला दे ॥२॥

हो तुझ्या पापण्यांच्या सावली खाली
मला जिंदगी घेऊनी आली
तुझ्या चाहूलीची धुन आनंदे
अंतरास माझ्या छेडूनी गेली
जगण्याची आता मज येई नशा
तू माझे जीवन तू माझी दिशा
आता तरी माझ्यावरी कर तुझी जादूगिरी
हुर हुर का जिवाला
बोल आता काही तरी
भेट आता कुठेतरी
कसला हा अबोला
हे जाऊ नको दुर तू….तुझा रंग मला दे ॥३॥

गीत : अशोक पत्की
संगीत : अशोक पत्की
स्वर : स्वप्नील बांदोडकर
अल्बम : बेधुंद

Monday, October 1, 2007

२०१. ती गेली तेव्हा रिमझिम, पाऊस निनादत होता

२०१. ती गेली तेव्हा रिमझिम, पाऊस निनादत होता
मेघांत अडकली किरणे, हा सूर्य सोडवित होता ॥धृ.॥

तशि सांजहि अमुच्या दारी, येऊन थबकली होती
शब्दांत अर्थ उगवावा, अर्थांतुन शब्द वगळता ॥१॥

ती आई होती म्हणुनी, घनव्याकुळ मीही रडलो
त्यावेळी वारा सावध, पाचोळा उडवित होता ॥२॥

अंगणात गमले मजला, संपले बालपण माझे
खिडकीवर धुरकट तेव्हा, कंदील एकटा होता ॥३॥

हे रक्त वाढतानाही, मज आता गहिंवर नाही
वस्त्रांत द्रौपदीच्याही, तो कृष्ण नागडा होता ॥४॥

गीत : ग्रेस
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
चित्रपट : वावटळ

२००. तू तेंव्हा तशी, तू तेंव्हा अशी,

२००. तू तेंव्हा तशी, तू तेंव्हा अशी,
तू बहरांच्या बाहूंची ॥धृ.॥

तू ऐल राधा, तू पैल संध्या,
चाफेकळी प्रेमाची ॥१॥

तू काही पाने, तू काही दाणे,
तू अनोळखी फुलांची ॥२॥

तू नवीजुनी, तू कधी कुणी
खारीच्या ग, डोळ्यांची ॥३॥

तू हिर्वी-कच्ची, तू पोक्त सच्ची,
तू खट्टीमिठ्ठी ओठांची ॥४॥

तू कुणी पक्षी : पिसांवर नक्षी
कवितेच्या ईश्वराची ॥५॥

गीत : आरती प्रभू
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
चित्रपट : निवडूंग [१९८९]

१९९. या सुखांनो या

१९९. या सुखांनो या
एकटी पथ चालले, दोघांस आता हात द्या, साथ द्या ॥धृ.॥

विरहांतीचा एकांत व्हा, अधीर व्हा आलिंगने
गाली ओठी व्हा सुखांनो, भाव वेडी चुंबने
हो‌उनी स्वर वेळूचे, वाऱ्यासवे दिनरात या, गात या ॥१॥

आमुच्या बागेत व्हा, लडिवाळ तुम्ही पाखरे
शयनघरच्या या छताची, व्हा रुपेरी झुंबरे
होऊ द्या घर नांदते, तुम्हीच त्यांना घास द्या, साथ द्या ॥२॥

अंगणी प्राजक्त व्हा, सौधावरी व्हा चांदणे
जोडप्याचे गूज जुईचे, चिमुकल्यांचे रांगणे
यौवनी सहजीवनी, दोन्ही मनांचे गीत व्हा, प्रीत व्हा ॥३॥

गीत : ग. दि. माडगूळकर
संगीत : सुधीर फडके
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : या सुखांनो या (१९७५)

१९८. निळासावळा नाथ, तशीही निळी सावळी रात

१९८. निळासावळा नाथ, तशीही निळी सावळी रात
कोडे पडते तुला शोधिता कृष्णा अंधारात ॥धृ.॥

तुडवूनि वन, धुंडुनी नंदनवन
शोधुनि झाले अवघे त्रिभुवन
एक न उरले गोपीचे घर हाकेच्या टप्प्यात ॥१॥

नील जळी यमुनेच्या साची
होडि सोडिली मी देहाची
गवसलास ना परि तू कान्हा लाटांच्या रासांत ॥२॥

गीत : गंगाधर महांबरे
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : कुंदा बोकील

Friday, September 14, 2007

१९७. दुःख ना आनंदही, अंत ना आरंभही

१९७. दुःख ना आनंदही, अंत ना आरंभही
नाव आहे चाललेली, कालही अन्‌ आजही ॥धृ.॥

मी तसा प्रत्यक्ष नाही, ना विदेशी मी जसा
मी नव्हे की बिंब माझे ! मी न माझा आरसा ॥१॥

याद नाही, साद नाही ना सखी ना सोबती
नाद आहे या घड्याला अन्‌ घड्याच्या भोवती ॥२॥

सांध्यछाया आणि काया जोडुनी यांचा दुवा
नाव आहे चाललेली दूरची हाले हवा ॥३॥

एकला मी नाही जैसा, नाही नाही मी दुणा
जीवनाला ऐल नाही पैल तैसा मध्य ना ॥४॥

गीत : आरती प्रभू
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर

१९६. दिव्य स्वातंत्र्य रवि आत्मतेजोबले

१९६. दिव्य स्वातंत्र्य रवि आत्मतेजोबले
प्रगटता अवनितलि कोण त्या लोपवी ॥धृ.॥

शौर्यसागर-लहरि गगन-मंडळ महा
भेदिता कवण त्या अबल कर थोपवी ? ॥१॥

गीत : वीर वामनराव जोशी
संगीत : वझेबुवा
स्वर : दिनानाथ मंगेशकर
नाटक : रणदुंदुभि (१९२७)

१९५. समईच्या शुभ्र कळ्या, उमलवून लवते;

१९५. समईच्या शुभ्र कळ्या, उमलवून लवते;
केसातच फुललेली जाई पायांशी पडते. ॥धृ.॥

भिवयांच्या फडफडी, दिठीच्याही मागे-पुढे;
मागे मागे राहिलेले माझे माहेरे बापुडे. ॥१॥

साचणाऱ्या आसवांना पेंग येते चांदणीची;
आजकाल झाले आहे विसराळू मुलखाची. ॥२॥

थोडी फुले माळू नये, डोळा पाणी लावू नये;
पदराच्या किनारीला शिवू शिवू ऊन ग ये. ॥३॥

हसशील, हास मला, मला हसूही सोसेना;
अश्रू झाला आहे खोल, चंद्र होणार का दुणा ! ॥४॥

गीत : आरती प्रभू
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले

१९४. वेगवेगळी फुले उमलली, रचुनि त्यांचे झेले

१९४. वेगवेगळी फुले उमलली, रचुनि त्यांचे झेले
एकमेकांवरी उधळले, गेले ! ते दिन गेले ॥धृ.॥

कदंब-तरूला बांधुनि दोला, उंच-खालती झोले
परस्परांनी दिले-घेतले, गेले ! ते दिन गेले

हरीत बिलोरी वेलबुटीवरि, शीतरसांचे प्याले
अन्योन्यांनी किती झोकले, गेले ! ते दिन गेले

निर्मलभावे नव देखावे, भरुनी दोन्ही डोळे
तू मी मिळुनी रोज पाहिले, गेले ! ते दिन गेले

गीत : भवानी शंकर पंडित
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : पं. हृदयनाथ मंगेशकर

१९३. गणराज रंगि नाचतो, नाचतो,

१९३. गणराज रंगि नाचतो, नाचतो,
पायि घागऱ्या करिती रुणुझुणु
नाद स्वर्गि पोचतो ॥धृ.॥

कटि पीतांबर कसुन भर्जरी
बाल गजानन नर्तनासि करि
तुंदिल तनु तरि चपल साजिरी
लावण्ये साजतो ॥१॥

नारद तुंबरु करिती गायन
करी शारदा वीणावादन
ब्रम्हा धरितो तालहि रंगुन
मृदंग धिमि वाजतो ॥२॥

देवसभा घनदाट बैसली
नृत्यगायने मने हर्षली
गौरीसंगे स्वये सदशिव
शिशुकौतुक पाहतो ॥३॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर

१९२. गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया !

१९२. गजानना श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया !
मंगलमूर्ती श्री गणराया, आधी वंदू तुज मोरया ! ॥धृ.॥

सिंदुरचर्चित ढवळे अंग, चंदनऊटी खुलवी रंग
बघता मानस होते दंग, जीव जडला चरणी तुझिया ॥१॥

गौरीतनया भालचंद्रा, देवा कृपेच्या तू समुद्रा
वरदविनायक करुणागारा, अवघी विघ्ने नेसी विलया ॥२॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर

१९१. वल्हव रे नाखवा हो वल्हव रे रामा

१९१. वल्हव रे नाखवा हो वल्हव रे रामा
मी डोलकर डोलकर डोलकर दर्याचा राजा
घर पान्यामंदी बंदराला करतो ये जा ! ॥धृ.॥

आयबापाची लाराची लेक मी लारी
चोली पीवली गो नेसलंय अंजीरी सारी
माज्या केसान गो मालीला फुलैला चाफा
वास परमालता वाऱ्यानं घेतंय झेपा
नथ नाकात साजीरवानी
गला भरुन सोन्याचे मनी
कोलिवाऱ्याची मी गो रानी
रात पुनवेला नाचून करतंय्‌ मौजा ॥१॥

या गो दर्याचा दर्याचा दर्याचा दरारा मोठा
कवा पान्यावरी उठतान डोंगरलाटा
कवा उदानवारा शिराला येतंय्‌ फारू
कवा पान्यासुनी आबाला भिरतंय तारू
वाट बगून झुरते पिरती
मंग दर्याला येतंय्‌ भरती
जाते पान्यानं भिजून धरती
येतंय भेटाया तसाच भरतार माजा ॥२॥

भल्या सकालला आबाल झुकतं हे खाली
सोनं चमचमतं दर्याला चढते लाली
आमी पान्यामंदी, रापण टाकतो जाली
धन दर्याचं लुटून भरतो डाली
रात पुनवेचं चांदनं प्याली
कशि चांदीची मासली झाली
माज्या जाल्यात व्होऊन आली
नेतो बाजारा भरून म्हावरां ताजा ॥३॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर, हेमंत कुमार

१९०. मर्मबंधातली ठेव ही, प्रेममय

१९०. मर्मबंधातली ठेव ही, प्रेममय
ठेवी जपोनी, सुखानें दुखविं जीव ॥धृ.॥

हृदयांबुजी लीन लोभी अली हा
मकरंद ठेवा लुटण्यासि आला
बांधी जिवाला सुखाशा मनीं ॥१॥

गीत : एस बी शास्त्री
संगीत : माहित नाही
स्वर : मास्टर दिनानाथ मंगेशकर
नाटक : सन्यस्त खड्‌ग

१८९. मानसीचा चित्रकार तो

१८९. मानसीचा चित्रकार तो
तुझे निरंतर चित्र काढतो, चित्र काढतो ॥धृ.॥

भेट पहिली अपुली घडता
निळी मोहिनी नयनी हसता
उडे पापणी किंचित ढळता
गोड कपोली रंग उषेचे, रंग उषेचे भरतो ॥१॥

मम स्पर्शाने तुझी मुग्धता
होत बोलकी तुला नकळता
माझ्याविण ही तुझी चारुता
मावळतीचे सूर्यफूल ते, सूर्यफूल ते करतो ॥२॥

तुझ्यापरि तव प्रीतीसरिता
संगम देखून मागे फिरता
हसरी संध्या रजनी होता
नक्षत्रांचा नीळा चांदवा, नीळा चांदवा झरतो ॥३॥


गीत : पी. सावळाराम
संगीत : वसंत प्रभू
स्वर : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
चित्रपट : कन्यादान (१९६०)

Wednesday, September 5, 2007

१८८. गोमू माहेरला जाते हो नाखवा

१८८. गोमू माहेरला जाते हो नाखवा
तिच्या घोवाला कोकण दाखवा ॥धृ.॥

दावा कोकणची निळी निळी खाडी
दोन्ही तीराला हिरवी हरवी झाडी
भगवा अबोली फुलांचा ताटवा ॥१॥

कोकणची माणसं साधी भोळी
काळजात त्यांच्या भरली शहाळी
उंची माडांची जवळून मापवा ॥२॥

सोडून दे रे खोड्या साऱ्या
शिडात शिर रे अवखळ वाऱ्या
झणी धरणीला गलबत टेकवा ॥३॥

गीत : ग. दि. माडगूळकर
संगीत : दत्ता डावजेकर
स्वर : पं. जितेंद्र अभिषेकी
चित्रपट : वैशाख वणवा (१९६४)

१८७. जाहल्या काही चुका अन्‌ सूर काही राहिले

१८७. जाहल्या काही चुका अन्‌ सूर काही राहिले
तू दिलेले गीत माझे आवडीने गायिले ॥धृ.॥

चांदण्यांच्या मोहराने रात्र केव्हा दाटली
काजळी काळ्या ढगांनी हाक केव्हा घातली
मी स्वरांच्या लोचनांनी विश्व सारे पाहिले ॥१॥

सौख्य माझे, दु:ख माझे, सर्व माझ्या भावना
मोर स्वप्नांचे निळे अन्‌ विंधणाऱ्या वेदना
मी असे गीतांतुनी सर्वस्व माझे वाहिले ॥२॥

संपता पूजा स्वरांची हात तू देशील का ?
दाटुनी काळोख येता तू घरी नेशील का ?
पूर्णतेसाठीच या मी सर्व काही साहिले ॥३॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : लता मंगेशकर

१८६. हिरव्या हिरव्या रंगाची, झाडि घनदाट

१८६. हिरव्या हिरव्या रंगाची, झाडि घनदाट
सांग्‌ गो चेड्‌वा दिस्तां कसो, खंडळ्याचो घाट

हिरव्याहिरव्या झाडीत हिरवीहिरवी पानां,
हिरव्याहिरव्या पानांत वारो गाता गानां
पुना-बाँबे हीच गो तुझ्या, सासरची वाट

खंडाळ्याच्या घाटात हवा थंडगार,
थंडिमधे लालि चढे गालि गुलजार
तोऱ्यामध्ये होऊ नको, उगी अशी ताठ

बोगद्यात गाडी जाता होई अंधार,
अंधारात प्रीत घेता प्रीतिचो आधार
इंजिनाच्या मागे जाती, डबे मागोमाग

गीत : रमेश अणावकर
संगीत : सूरज
स्वर : जयवंत कुलकर्णी व इतर

१८५. बाळा जो जो रे, बाळा जो जो रे

१८५. बाळा जो जो रे, बाळा जो जो रे
पापणिच्या पंखांत झोपु दे डोळ्यांची पाखरे ॥धृ.॥

झोपी गेल्या चिमण्या राघू
चिमण्या राजा, नकोस जागू
हिरव्या पानांवरी झोपली वेलींची लेकरे ॥१॥

पुरे खेळणे आता बाळा
थांबव चाळा, थांबव वाळा
शब्द ऐकते झोपेमधुनी, चाळवते वारे ॥२॥

मेघ पांढरे उशास घेउनि
चंद्र-तारका निजल्या गगनी
वनदेवींनी उघडी केली स्वप्नांची मंदिरे ॥३॥

गीत : ग. दि. माडगूळकर
संगीत :वसंत पवार
स्वर :आशा भोसले
चित्रपट :बाळा जो जो रे (१९५१)

Thursday, August 16, 2007

१८४. अंतरीच्या गूढ गर्भी एकदा जे वाटले

१८४. अंतरीच्या गूढ गर्भी एकदा जे वाटले
एकदा जे वाटले ते, प्रेम आता आटले

दूर सोनेरी सुखाचे पाहिले आभास मी तू
रंगले आभाळ पूर्वी : तेच आता फाटले

एकदा ज्यांतून मागे सूर संवादी निघाले
वंचनेने तोडले ते, स्नेहतंतू आतले

शेवटी मंदावलेल्या वादळी वाऱ्याप्रमाणे
राहणे झाले दिवाणे, ते गीत गाणे कोठले

गीत : ना. घ. देशपांडे
संगीत :राम फाटक
स्वर :सुधीर फडके

१८३. राहिले ओठातल्या ओठात वेडे शब्द माझे

१८३. राहिले ओठातल्या ओठात वेडे शब्द माझे
भेट होती आपुली का ती खरी, की स्वप्न माझे ?

कापरे ते हात हाती बावरे डोळ्यांत आसू
आग पाण्यातून पेटे जाळणारे गोड हासू
दोन थेंबांच्या क्षणांचे प्रीतिचे तकदीर माझे

गर्द हिर्वे पाचपाणी रक्तकमळे कुंकुमाची
खेळताना बिंबलेली शुभ्र जोडी सारसांची
आठवे ? म्हंटलेस ना तू ? हे हवेसे विश्व माझे

मी म्हणू कैसे, फुला रे, आज तू नाहीस येथे
वेल दारी सायलीची रोज अजुनी बार देते
लाख पुष्पे तोडिल्याविण, ये भरोनी पात्र माझे

गीत :वा. रा. कांत
संगीत :श्रीनिवास खळे
स्वर :पं. वसंतराव देशपांडे

१८२.चंद्रा रे मी तुझी रोहिणी

१८२.चंद्रा रे मी तुझी रोहिणी
पाहते तुला मोहुनी, लाजुनी

दो जीवांचे अमृत मीलन
रिमझिम बरसत नील नभातुन
मोहरलेली स्पर्ष फुलातून
अंतरीची रातराणी


चंद्रबींब तव समीप आले
चकोर नयनी नाचू लागले
भाव मनाचे हसले लपुनी
फुलत्या कमळातुनी

तुझे नी माझे बांधुन डोळे
लपंडाव ही प्रीत खेळे
अधरावरले गीत गोड ते
जाई रात्र चांदणी

गीत :माहित नाही
संगीत : पं. जितेंद्र अभिषेकी
स्वर : लता मंगेशकर
चित्रपट : भाव तिथे देव [१९]

१८१. का धरिला परदेश, सजणा

१८१. का धरिला परदेश, सजणा
का धरिला परदेश ?

श्रावण वैरी बरसे झिरमिर
चैन पडेना जीवा क्षणभर
जाऊ कोठे, राहू कैसी,
घेऊ जोगिणवेष ?

रंग न उरला गाली ओठी
झरती आसू काजळकाठी
शृंगाराचा साज उतरला,
मुक्त विखुरले केश

गीत :शांता शेळके
संगीत : पं. जितेंद्र अभिषेकी
स्वर :बकुळ पंडित
नाटक :हे बंध रेशमाचे (१९६८)

१८०. हरिभजनाविण काळ घालवू नको रे

१८०. हरिभजनाविण काळ घालवू नको रे

दोरीच्या सापा भिवुनी भवा
भेटी नाही जिवा-शिवा
अंतरीचा ज्ञानदिवा मालवू नको रे

विवेकाची ठरेल ओल
ऐसे की बोलावे बोल
आपुल्या मते उगीच चिखल कालवू नको रे

संत संगतीने उमज
आणुनि मनी पुरते समज
अनुभवावीण मान हालवू नको रे

सोहिरा म्हणे ज्ञानज्योती
तेथ कैचि दिवस-राती
तयावीण नेत्रपाती हालवू नको रे

गीत :संत सोहिरोबानाथ
संगीत : माहित नाही
स्वर :पं. जितेंद्र अभिषेकी

Wednesday, July 25, 2007

१७९.शब्दांवाचुन कळले सारे शब्दांच्या पलिकडले

१७९.शब्दांवाचुन कळले सारे शब्दांच्या पलिकडले
प्रथम तुला पाहियले आणिक घडू नये ते घडले ॥धृ.॥

अर्थ नवा गीतास मिळाला
छंद नवा अन ताल निराळा
त्या दिवशी का प्रथमच माझे सूर सांग अवघडले
शब्दांवाचुन कळले सारे शब्दांच्या पलिकडले ॥१॥

होय म्हणालीस नकोनकोतुन
तूच व्यक्त झालीस स्वरातुन
नसता कारण व्याकुळ होवून उगिच हृदय धडधडले
शब्दांवाचुन कळले सारे शब्दांच्या पलिकडले ॥२॥

आठवते पूनवेच्या रात्री
लक्ष चंद्र विरघळले गात्री
मिठीत तुझिया ह्या विश्वाचे रहस्य मज उलगडले
शब्दांवाचुन कळले सारे शब्दांच्या पलिकडले ॥३॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत :पु. ल. देशपांडे
स्वर : पं. जितेंद्र अभिषेकी
आकाशवाणी संगीतिका 'भिल्लण'

१७८. जाईन विचारीत रानफुला

१७८. जाईन विचारीत रानफुला
भेटेल तिथे गं, सजण मला ॥धृ.॥

भग्न शिवालय परिसर निर्जन
पळस तरुंचे दाट पुढे बन
तरुवेली करीतील गर्द झुला
भेटेल तिथे गं, सजण मला ॥१॥

उंच पुकारील, मोर काननी
निळया ढगांतून भरेल पाणी
लहरेल विजेची सोनसळा
भेटेल तिथे गं, सजण मला ॥२॥

वाहत येईल पूर अनावर
बुडतील वाटा आणि जुने घर
जाईल बुडून हा प्राण खुळा
भेटेल तिथे गं, सजण मला ॥३॥

गीतकार :शांता शेळके
गायक :किशोरी आमोणकर
संगीतकार :पं. हृदयनाथ मंगेशकर

१७७. पहाटे पहाटे मला जाग आली

१७७. पहाटे पहाटे मला जाग आली
तुझी रेशमाची मिठी सैल झाली ॥धृ.॥

मला आठवेना, तुला आठवेना
कशी रात गेली कुणाला कळेना
तरीही नभाला पुरेशी न लाली ॥१॥

गडे हे बहाणे, निमित्ते कशाला ?
असा राहू दे हात, माझा उशाला
मऊ मोकळे केस, हे सोड गाली ! ॥२॥

कसा रामपारी सुटे गार वारा
मला दे उशाशी पुन्हा तू उबारा
अता राहू दे बोलणे, हालचाली ! ॥३॥

तुला आण त्या वेचल्या तारकांची
तुला आण त्या जागणार्‍या फुलांची
लपेटून घे तू मला भोवताली

गीत :सुरेश भट
संगीत : रवि दाते
स्वर : सुरेश वाडकर

१७६. कुणि जाल का, सांगाल का, सुचवाल का ह्या कोकिळा

१७६. कुणि जाल का, सांगाल का, सुचवाल का ह्या कोकिळा
रात्रीं तरी गाऊं नको, खुलवूं नको अपुला गळा ॥१॥

आधींच संध्याकाळची बरसात आहे लांबली
परत जातां चिंब चुंबन देत दारीं थांबली ॥२॥


हार पूर्वीचा दिला तो श्वास साहुन वाळला
आतांच आभाळांतला काळोख मीं कुरवाळला ॥३॥


सांभा
ळुनी माझ्या जिवाला मी जरासें घेतलें
इतक्यांत येतां वाजलीं हलकीं निजेंची पावलें ॥४॥

कळवाल का त्या कोकीळा, कीं झार होती वाढली
आणि द्याया दाद कोणी रात्र जागुन काढली ॥५॥

गीत : अनिल [आ.रा.देशपांडे]
संगीत : यशवंत देव
स्वर : पं. वसंतराव देशपांडे

Monday, July 16, 2007

१७५. अ आ आई, म म मका

१७५. अ आ आई, म म मका
मी तुझा मामा दे मला मुका ॥धृ.॥

प प पतंग आभाळात उडे
ढ ढ ढगांत चांदोमामा दडे
घ घ घड्याळ, थ थ थवा
बाळ जरि खट्याळ, तरि मला हवा ॥१॥

ह ह हम्मा गोड दूध देते
च च चिऊ अंगणात येते
भ भ भटजी, स स ससा
मांडिवर बसा नि खुदकन्‌ हसा ॥२॥

क क कमळ पाण्यावर डुले
ब ब बदक तुरुतुरु चाले
ग ग गाडी झुक झुक जाई
बाळ माझे कसे गोड गाणे गाई ॥३॥

गीतकार : मधुसूदन कालेलकर
संगीतकार : राम कदम
गायक : मन्ना डे
चित्रपट :एक धागा सुखाचा [१९६०]

१७४. अखेरचा हा तुला दंडवत, सोडून जाते गाव

१७४. अखेरचा हा तुला दंडवत, सोडून जाते गाव
दरीदरीतून मावळ देवा, देऊळ सोडून धाव ॥धृ.॥

तुझ्या शिवारी जगले, हसले, कडी कपारी अमृत प्याले
आता दे परि सारे सरले, उरलं मागं नाव ॥१॥

हाय सोडूनी जाते आता, ओढून नेली जैसी सीता
कुणी न उरला वाली आता, धरती दे गं ठाव ॥२॥

गीतकार : शांता शेळके
संगीतकार :आनंदघन
गायक :लता मंगेशकर
चित्रपट :मराठा तितुका मेळवावा [१९६४]

१७३. अखेरचे येतिल माझ्या हेच शब्द ओठी:

१७३. अखेरचे येतिल माझ्या हेच शब्द ओठी:
लाख चुका असतिल केल्या, केली पण प्रीती ॥धृ.॥

इथे सुरु होण्याआधी संपते कहाणी
साक्षीला केवळ उरते डोळ्यांतिल पाणी
जखम उरी होते ज्यांच्या तेच गीत गाती ॥१॥

सर्व बंध तोडुनी जेव्हा नदी धुंद धावे
मीलन वा मरण पुढे हे तिला नसे ठावे
एकदाच आभाळाला अशी भिडे माती ॥२॥

गंध दूर ज्याचा आणिक जवळ मात्र काटे
असे फूल प्रीती म्हणजे कधी हाय वाटे
तरी गंध धुंडित धावे जीव तुझ्यासाठी ॥३॥

आर्त गीत आले जर हे कधी तुझ्या कानी
गूज अंतरीचे कथिले तुला या स्वरांनी
डोळ्यांतुन माझ्यासाठी लाव दोन ज्योती ॥४॥

गीतकार : मंगेश पाडगावकर
संगीतकार :यशवंत देव
गायक :अरूण दाते

१७२. अगा करुणाकरा करितसे धांवा ।

१७२. अगा करुणाकरा करितसे धांवा ।
या मज सोडवा लवकरी ॥१॥

ऐकोनियां माझी करुणेची वचने ।
व्हावें नारायणें उतावीळ ॥२॥

मागें पुढें अवघा दिसे रिता ठाव ।
ठेवूनि पायीं भाव वाट पाहें ॥३॥

उशीर तो आतां न पाहिजे केला ।
अहो जी विठ्ठला मायबापा ॥४॥

उरलें तें एक हेंचि मज आतां ।
अवघें विचारितां शून्य झालें ॥५॥

तुका म्हणे आतां करीं कृपा दान
पाउलें समान दावीं डोळा ॥६॥

गीतकार : संत तुकाराम
संगीतकार :श्रीनिवास खळे
गायक :लता मंगेशकर

१७१. अजब सोहळा ! अजब सोहळा !

१७१. अजब सोहळा ! अजब सोहळा !
माती भिडली आभाळा ! ॥धृ.॥

मुकी मायबाई
तिला राग नाही
तुडवून पायी तिचा केला चोळामोळा ॥१॥

किती काळ साहील ?
किती मूक राहील ?
वादळली माती करी वा-याचा हिंदोळा ! ॥२॥

कुणी पाय देता
चढे धूळ माथा
माणसा रे, आता बघ उघडून डोळा ! ॥३॥

मातीची धरती
देह मातीचा वरती
माती जागवू दे मातीचा जिव्हाळा ! ॥४॥

गीतकार : शांता शेळके
संगीतकार : भास्कर चंदावरकर
गायक : रवींद्र साठे
चित्रपट : गारंबीचा बापू [१९८०]

१७०. अजि सोनियाचा दिनु ।

१७०. अजि सोनियाचा दिनु ।
वर्षे अमृताचा घनु ॥१॥

हरि पाहिला रे हरि पाहिला रे ।
सबाह्यभ्यंतरी अवघा व्यापक मुरारी ॥२॥

दृढ विटे मन मुळी ।
विराजीत वनमाळी ॥३॥

बरवा संत समागमु ।
प्रगटला आत्मारामु ॥४॥

कृपासिंधु करुणाकरु ।
बाप रखमादेविवरु ॥५॥

गीतकार : संत ज्ञानेश्वर
संगीतकार : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
गायक : लता मंगेशकर

१६९. अजुनी रुसून आहे, खुलता कळी खुले ना

१६९. अजुनी रुसून आहे, खुलता कळी खुले ना
मिटले तसेच ओठ, की पाकळी हले ना ! ॥धृ.॥

समजूत मी करावी, म्हणुनीच तू रुसावे
मी हास सांगताच, रडताहि तू हसावे
ते आज का नसावे, समजावणी पटे ना
धरिला असा अबोला, की बोल बोलवेना ! ॥१॥

का भावली मिठाची, अश्रूंत होत आहे
विरणार सागरी ह्या जाणून दूर राहे ?
चाले अटीतटीने, सुटता अढी सुटेना
मिटवील अंतराला, ऐसी मिठी जुटे ना ! ॥२॥

की गूढ काहि डाव, वरचा न हा तरंग
घेण्यास खोल ठाव, बघण्यास अंतरंग ?
रुसवा असा कसा हा, ज्या आपले कळेना ?
अजुनी रुसून आहे, खुलता कळी खुले ना ॥३॥

गीतकार : आ. रा. देशपांडे
संगीतकार :कुमार गंधर्व
गायक :कुमार गंधर्व
(हे गीत कवीने आपल्या पत्नीच्या दु:खद निधन प्रसंगी लिहीले आहे.)

१६८. अणुरेणिया थोकडा ।

१६८. अणुरेणिया थोकडा ।
तुका आकाशाएवढा ॥१॥

गिळुन सांडले कलेवर ।
भव भ्रमाचा आकार ॥२॥

सांडिली त्रिपुटी ।
दीप उजळला घटी ॥३॥

तुका म्हणे आता ।
उरलो उपकारापुरता ॥४॥

गीतकार : संत तुकाराम
संगीतकार : राम फाटक
गायक : पं. भिमसेन जोशी

१६७. अत्तराचा फाया तुम्ही मला आणा राया ॥धृ.॥

१६७. अत्तराचा फाया तुम्ही मला आणा राया ॥धृ.॥

विरहाचे ऊन बाई, देह तापवून जाई
धरा तुम्ही माझ्यावरी, चंदनाची छाया ॥१॥

नाही आग आनी धग, परी होई तगमग
विस्तवाशिवाय पेटे, कापराची काया ॥२॥

सुगंधाने झाले धुंद, जीव झाला ग बेबंद
देहभान मी विसरावे, अशी करा माया ॥३॥

गीतकार : कवी संजीव
संगीतकार : वसंतकुमार मोहिते
गायक : आशा भोसले
चित्रपट : भाऊ - बीज [१९५५]

१६६. अर्थशून्य भासे मज हा कलह जीवनाचा

१६६. अर्थशून्य भासे मज हा कलह जीवनाचा
धर्म न्याय नीति सारा खेळ कल्पनेचा ॥धृ.॥

ध्यास एक हृदयी धरूनी स्वप्न रंगवावे
वीज त्यावरी तो पडुनी शिल्प कोसळावे !
सर्वनाश एकच दिसतो नियम या जगाचा ॥१॥

दैव ज्यास लाभे त्याला लाभ वैभवाचा
दैव कोप येता भाळी सर्वनाश त्याचा
वाहणे प्रवाहावरति धर्म एक साचा ॥२॥

गीतकार :
वसंत कानेटकर

संगीतकार : पं. जितेंद्र अभिषेकी
गायक : आशालता वाबगावकर
नाटक : मत्स्यगंधा

१६५. अधिक देखणें तरी निरंजन पाहणे

१६५. अधिक देखणें तरी निरंजन पाहणे
योगिराज विनवणें मना आलें वो माये ॥१॥

देह बळी देऊनी साधिलें म्यां साधनीं ।
तेणे समाधान मज जोडलें वो माये ॥२॥

अनंगपण फिटलें मायाछंदा सांठविलें ।
सकळ देखिलें आत्मस्वरूप वो माये ॥३॥

चंदन जेवीं भरका अश्वत्थ फुलला ।
तैसा म्यां देखिला निराकार वो माये ॥४॥

पुरे पुरे आतां प्रपंच पाहणें ।
निजानंदी राहणे स्वरूपीं वो माये ॥५॥

ऐसा ज्ञानसागरु रखुमादेविवरु ।
विठ्ठलीं निर्धारु म्यां देखिला वो माये ॥६॥

गीतकार : संत ज्ञानेश्वर
संगीतकार : राम फाटक
गायक : पं. भिमसेन जोशी

१६४. अपर्णा तप करिते काननी

१६४. भस्मविलेपित रुप साजिरे आणुनिया चिंतनी
अपर्णा तप करिते काननी ॥ धृ.॥

वैभवभूषित वैकुंठेश्वर
तिच्या पित्याने योजियला वर
भोळा शंकर परी उमेच्या भरलासे लोचनी
अपर्णा तप करिते काननी ॥१॥

त्रिशूल डमरु पिनाकपाणी
चंद्रकला शिरि सर्प गळ्यातुनि
युगायुगांचा भणंग जोगी तोच आवडे मनी
अपर्णा तप करिते काननी ॥२॥

कोमल सुंदर हिमनगदुहिता
हिमाचलावर तप आचरिता
आगीमधुनी फूल कोवळे फुलवी रात्रंदिनी
अपर्णा तप करिते काननी ॥३॥

गीतकार : शांता शेळके
संगीतकार : आनंदघन
गायक : लता मंगेशकर
चित्रपट : तांबडी माती [१९६९]

१६३. अपराध मीच केला, शिक्षा तुझ्या कपाळी ।

१६३. अपराध मीच केला, शिक्षा तुझ्या कपाळी ।
जाणीव हीच माझ्या जीवा सदैव जाळी ॥धृ.॥

जन्मात एक झाली ही प्रीतभेट देवा
डोळ्यांतुनी हळू या हृदयात पाय ठेवा
बोलू न द्यायची मी भलतेच लाभवेळी ॥१॥

राष्ट्रार्थ जन्मलेला मी पाहुणा क्षणाचा
भासात गुंतवावा मी जीव का कुणाचा ?
अक्षम्य चूक झाली, मी प्रीत दाखवीली ॥२॥

तू लाख पीडितांचा आधार अन्‌ विसावा
हा पोच मूढ माझ्या प्रीतीस का नसावा ?
मी संत मोहवीला जो मग्न संतमेळी ॥३॥

आता पुढील जन्मी संसार मी करीन
ही स्वप्नभेट वक्षी मी तोवरी धरीन
सद्भाभाग्य हे सतीचे मिरवीन नित्य भाळी ॥४॥

गीतकार : ग. दि. माडगूळकर
संगीतकार : सुधीर फडके
गायक : मालती पांडे, सुधीर फडके
चित्रपट : वंदे मातरम्‌ [१९४८]

१६२. अबीर गुलाल उधळीत रंग

१६२. अबीर गुलाल उधळीत रंग
नाथा घरी नाचे माझा सखा पांडुरंग ॥धृ.॥

उंबरठ्यासी कैसे शिवू आम्ही जाती हीन ।
रूप तुझे कैसे पाहू त्यात आम्ही लीन ।
पायरीशी होऊ दंग गावूनी अभंग ॥१॥

वाळवंटी गावू आम्ही वाळवंटी नाचू ।
चंद्रभातेच्या पाण्याने अंग अंग न्हाऊ ।
विठ्ठलाचे नाम घेऊ होऊनी नि:संग ॥२॥

आषाढी कार्तिकी भक्तजन येती ।
पंढरीच्या वाळवंटी संत गोळा होती ।
चोखा म्हणे नाम घेता भक्त होती दंग ॥३॥

गीतकार : संत चोखामेळा
संगीतकार : पं. जितेंद्र अभिषेकी
गायक : पं. जितेंद्र अभिषेकी

१६१. अमृताहुनी गोड नाम तुझे देवा

१६१. अमृताहुनी गोड नाम तुझे देवा
मन माझे केशवा का बा न घे ॥धृ.॥

सांग पंढरीराया काय करू यांसी
का रूप ध्यानासी न ये तुझे ॥१॥

किर्तनी बैसता निद्रे नागविले
मन माझे गुंतले विषयसुखा ॥२॥

हरिदास गर्जती हरिनामाच्या किर्ती
नये माझ्या चित्ती नामा म्हणे ॥३॥

गीतकार : संत नामदेव
संगीतकार : बाळ माटे
गायक : माणिक वर्मा

१६०. अय्या बाई इश्श बाई सांगू काय पुढे ?

१६०. अय्या बाई इश्श बाई सांगू काय पुढे ?
गुलाबाचा रंग माझ्या गालावर चढे ॥धृ.॥

काहीतरी झाले आहे, कोणीतरी आले आहे
त्याचे हसू गोड आहे, मला त्याची ओढ आहे
मला त्याची ओढ आहे, त्याची माझी जोड आहे
सांगताना बोल बाई ओठांवर अडे ॥१॥

माझ्यापाशी झेप आहे, त्याच्या डोळ्यांत झोप आहे
माझ्यापाशी वाण नाही, त्याच्यापाशी जाण नाही
त्याच्यापाशी जाण नाही, साहसाचे त्राण नाही
काय सांगू ? भलतेच वेड मला जडे ॥२॥

माझे मन गात आहे, त्याच्या हाती साथ आहे
माझ्या पायी चाल आहे, त्याच्या हाती ताल आहे
त्याच्या हाती ताल आहे, अशी काही धमाल आहे
त्याच्या मनाआड जाऊन माझे मन दडे ॥३॥

माझ्या शेजारी तो आहे, त्याच्या शेजारी मी आहे
त्याला काही मागायहे आहे, मला काही द्यायचे आहे
मला काही द्यायचे आहे, दोघांना काही प्यायचे आहे
आधी कोणी बोलावे हे जरा कोडे पडे ॥४॥

गीतकार : ग. दि. माडगूळकर
संगीतकार : सुधीर फडके
गायक : सुधीर फडके
चित्रपट : आंधळा मागतो एक डोळा [१९५६]

१५९. अरुपास पाहे रुपी तोच भाग्यवंत

१५९. अरुपास पाहे रुपी तोच भाग्यवंत
निसर्गात भरूनी राहे अनादी अनंत ॥धृ.॥

कधी पावसाच्या धारा
भणाणता केव्हा वारा
पहाटेस होऊन तारा
हसे रूपवंत ॥१॥

ग्रीष्म रक्त पेटवणारा
शिशिर आग गोठवणारा
मनोगते मिळविणारा
फुलारी वसंत ॥२॥

कुशीमध्ये त्याच्या जावे
मिठीमध्ये त्याला घ्यावे
शाश्वतात विरूनी जावे
सर्व नाशवंत ॥३॥

गीतकार : सुधीर मोघे
संगीतकार : राम फाटक
गायक : श्रीकांत पारगावकर

१५८. अरे अरे ज्ञाना झालासी पावन ।

१५८. अरे अरे ज्ञाना झालासी पावन ।
तुझें तुज ध्यान कळो आले ॥१॥

तुझा तूंचि देव तुझा तूंचि भाव ।
फिटला संदेह अन्यतत्वी ॥२॥

मुरडूनियां मन उपजलासी चित्तें ।
कोठें तुज रेतें न दिसे रया ॥३॥

दीपकीं दिपक मावळल्या ज्योती ।
घरभरी वाती शून्य झाल्या ॥४॥

वृत्तीची निवृत्ती आपणांसकट ।
अवघेंची वैकुंठ चतुर्भूज ॥५॥

निवृत्ति परमानुभव नेमा ।
शांतिपूर्ण क्षमा ज्ञानदेवो ॥६॥

गीतकार : संत ज्ञानेश्वर
संगीतकार : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
गायक : लता मंगेशकर

१५७. अरे खोप्यामधी खोपा

१५७. अरे खोप्यामधी खोपा
सुगरणीचा चांगला
देखा पिलासाठी तिनं
झोका झाडाला टांगला ॥१॥

पिलं निजली खोप्यात
जसा झुलता बंगला
तिचा पिलामधी जीव
जीव झाडाले टांगला ॥२॥

खोपा इनला इनला
जसा गिलक्याचा कोसा
पाखरांची कारागिरी
जरा देख रे मानसा ॥३॥

तिची उलूशीच चोच
तेच दात, तेच ओठ
तुले देले रे देवानं
दोन हात दहा बोटं ॥४॥

गीतकार : संत बहिणाबाई चौधरी
संगीतकार : वसंत पवार
गायक : आशा भोसले
चित्रपट : मानिनी [१९६१]

१५६. अरे मनमोहना,

१५६. अरे मनमोहना,
कळली देवा तुला, राधिका रे राधिका
कळली राधिका रे कळल्या गोपिका
साधी भोळी मीरा तुला कळली नाही
तुझी माझी प्रीत कधी जुळली नाही ॥धृ.॥

सात सुरांना तन-मन नाचे
तालावरती मधुबन नाचे
एक अबोली होती फुलली
तिच्याकडे नजर तुझी वळली नाही ॥१॥

धुंद सुगंधई यमुना लहरी
उजळून आली गोकुळ नगरी
जीवन माझे अंधाराचे
काळी काळी रात कधी टळली नाही ॥२॥

उन्हात काया, मनात छाया
कशी समजवू वेडी माया
युग युग सरले, डोळे भरले
आशेची कळी कधी फुलली नाही ॥३॥

गीतकार : माहित नाही
संगीतकार : एन्‌. दत्ता
गायक :आशा भोसले
चित्रपट : बाळा गाउ कशी अंगाई [१९७७]

१५५. अवघा चि संसार सुखाचा करीन

१५५. अवघा चि संसार सुखाचा करीन
आनंदे भरीन तिन्ही लोक ॥१॥

जाईन गे माये तया पंढरपुरा ।
भेटेन माहेरा आपुलिया ॥२॥

सर्व सुकृतांचे फळ मी लाहीन ।
क्षेम मी देईन पांडुरंगी ॥३॥

बाप रखुमादेविवरा विठ्ठलेचे भेटी ।
आपुले संवसाटी करुनी राहे ॥४॥

गीतकार : संत ज्ञानेश्वर
संगीतकार : मा. कृष्णराव
गायक : मधुवंती दांडेकर
चित्रपट : संत कान्होपात्रा [१९३१]

१५४. अवघे गर्जे पंढरपूर

१५४. अवघे गर्जे पंढरपूर
चालला नामाच गजर ॥धृ.॥

टाळघोष कानी येती
ध्यानी विठ्ठलाची मूर्ति
पांडुरंगी नाहले हो
चंद्रभागा नीर ॥१॥

इडापिडा टळुनि जाती
देहाला या लाभे मुक्ती
नामरंगी रंगले हो
संतांचे माहेर ॥२॥

देव दिसे ठाई ठाई
भक्त लीन भक्तापाई
सुखालागी आला या हो
आनंदाचा पूर ॥३॥

गीतकार :अशोकजी परांजपे
संगीतकार : पं. जितेंद्र अभिषेकी
गायक :प्रकाश घांग्रेकर
नाटक : गोरा कुंभार [१९७८]

१५३. अवचिता परिमळू, झुळकला अळुमाळु

१५३. अवचिता परिमळू, झुळकला अळुमाळु
मी म्हणे गोपाळु, आला ते माये ॥१॥

चांचरती चांचरती बाहेरी निघाले
ठकचि मी ठेलें काय करु ॥२॥

तो सावळा सुंदरु कासे पितांबरू
लावण्य मनोहरु देखियला ॥३॥

बोधुनी ठेलें मन तव जालें आन
सोकोनी घेतले प्राण माझे गे माये ॥४॥

बाप रखुमादेवी वरू विठ्ठल सुखाचा
तेणें काया मने वाचा वेधियलें ॥५॥

गीतकार : संत ज्ञानेश्वर
संगीतकार : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
गायक : लता मंगेशकर

१५२. अशी पाखरे येती आणिक स्मृती ठेवुनी जाती

१५२. अशी पाखरे येती आणिक स्मृती ठेवुनी जाती
दोन दिसांची रंगत संगत दोन दिसांची नाती

चंद्र कोवळा पहिलावहिला
झाडामागे उभा राहिला
जरा लाजुनी जाय उजळुनी काळोखाच्या राती ॥१॥

फुलून येता फूल बोलले
मी मरणावर हृदय तोलले
नव्हते नंतर परी निरंतर गंधित झाली माती ॥२॥

हात एक तो हळु थरथरला
पाठीवर मायेने फिरला
देवघरातिल समईमधुनी अजून जळती वाती ॥३॥

कुठे कुणाच्या घडल्या भेटी
गीत एक मोहरले ओठी
त्या जुळल्या हृदयांची गाथा सूर अजुनही गाती ॥४॥

गीतकार : मंगेश पाडगावकर
संगीतकार : यशवंत देव
गायक : सुधीर फडके

१५१. वेडात मराठे वीर दौडले सात

१५१. म्यानातुन उसळे तरवारीची पात...वेडात मराठे वीर दौडले
म्यानातुन उसळे तरवारीची पात...वेडात मराठे वीर दौडले सात... ॥धृ.॥

"श्रुति धन्य जाहल्या श्रवुनि आपुली वार्ता
रण सोडुनि सेनासागर अमुचे पळता
अबलाहि घरोघर खया

ते फ़िरता बाजुस डोळे...किन्चित ओले...
सरदार सहा सरसवुनी उठले शेले
रिकबित टाकले पाय...झेलले भाले
उसळित धुळिचे मेघ सात निमिषात... ॥१॥

आश्चर्यमुग्ध टाकुन मागुती सेना
अपमान् बुजविण्या सात अरपुनी माना
छावणीत शिरले थेट भेट गनिमांना
कोसळल्या उल्का जळत सात दर्यात... ॥२॥

खालुन आग, वर आग ,आग बाजूंनी
समशेर उसळली सहस्त्र क्रुर इमानी,
गर्दीत लोपले सात जीव ते मानी
खग सात जळाले अभिमानी वणव्यात... ॥३॥

दगडावर दिसतील अजुनि तेथल्या टाचा
ओढ्यात तरन्गे अजुनि रंग रक्ताचा
क्षितिजावर उठतो अजुनि मेघ मातीचा
अद्याप विराणी कुणी वारयावर गात ॥४॥
म्यानातुन उसळे तरवारीची पात...वेडात मराठे वीर दौडले सात...

Thursday, July 5, 2007

१५०. अजुन तरी रुळ सोडुन सुटला नाही डब्बा

अजुन तरी रुळ सोडुन सुटला नाही डब्बा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥धृ॥

आमच्या देखिल मनी आले चांदण्याचे पुर
आम्हालाही दिसल्या शम्मा अन शम्मेचे नूर
अजुन तरी परवाना हा शम्मेपासुन दुर
मैत्रिणीच्या लग्ना गेलो घालुन काळा झब्बा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥१॥

कुणी नजरेचा ताणुन बाण केलेली जखमी
कुणी ओठांची नाजुन अस्त्रे वापरली हुकमी
अन शब्दांचे जाम भरुन पाजियेले कोणी
मयखान्यातही स्मरले आम्हा मंदिर मस्जिद काबा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥२॥

कधी गोडीने गाउ गेलो जोडीने गाणी
रमलो हे जरी विसरुन सारे आम्ही खुळ्यावानी
सर्वस्वाचे घेउनी दाने आले जरी कुणी
अजुन तरी सुटला नाही हातावरचा ताबा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥३॥

कोण जाणे कोण मजला रोखुन हे धरते
वाटा देती हाका तरिही पाउल अडखळते
कुठल्या शपथेसाठी माझी ओंजळ थरथरते
मोहाहुन ही मोहक माझी हुरहुरण्याची शोभा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥४॥

अजुन तरी रुळ सोडुन सुटला नाही डब्बा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ...

कवी: संदिप खरे

१४९. ती

ती रुसल॓ल्या ऒठांइतकी निश्चयी
डोळ्यांमधल्या बाहुलीपरी चंचल
गालावरल्या खळीसारखी लाडी
भाळावरल्या बटे सारखी अवखळ...

ती रंगांनी गजबजलेली पश्चिमा
ती राञीचा पुनव पिसारा चंद्र्मा
मेघांमधल॓ अपार ओले देणे
ती मातीच्या गंधामधले गाणे

ती यक्षाच्या प्रश्नाहुनही अवघड
ती छोट्याश्या परिकथेहुन सोपी
कळीत लपल्या फुलासारखी अस्फुट
दवबिंदुच्या श्वासां इतकी अल्लड...

ती गोऱ्या देहावर हिरवे गोंदण
ती रोमांचाच्या रांनफुलांची पखरण
पावसातली पहाट हळवी ओली
ती सांजेच्या पायांमधले पैंजण

ती अशी का ती तशी सांगु कसे?
भिरभरती वाऱ्यावर शब्दांची पिसे
ती कवित॓च्या पंखांवरुनी येते
मनात ओला श्रावण ठेवुन जाते...

कवी: संदिप खरे

१४८. पाउस

तुझ्या-माझ्या सवे कधी गायचा पाउसही
तुला बोलावता पोचायचा पाउसही

पडे ना पापणी पाहुन ओले मी तुला
कसा होता नी नव्हता व्हायचा पाउसही

तुला मी थांब म्हणताना तुला अडवायला
कसा वेळीच तेव्हा यायचा पाउसही

मला पाहुन ओला विरघळे रुसवा तुझा
कशा युक्त्या मला शिकवायचा पाउसही

कशी भर पावसातही आग माझी व्हायची
तुला जेव्हा असा बिलगायचा पाउसही

आता शब्दांवरी फक्त उरलेल्या खुणा
कधी स्मरणे अशी ठेवायचा पाउसही

कवी: संदीप खरे

१४७. क्षितिजाच्या पार वेड्‌या संध्येचे घरटे

क्षितिजाच्या पार वेड्‌या संध्येचे घरटे
वेड्‌या संध्येच्या अंगणी रात थरथरते
कुणी जा दूर तशी मनी हूरहूर
रात ओलावत सूर वात मालवते...

आता बोलायाला कोण संगे चालायाला कोण
कोण टाकेल जीवाचे ओवाळून लिंबलोण
पायरीला ठसे दार खुले छत पिसे
कुण्या उडल्या राव्याचे गीत घर भरते...

आता विझवेल दिवा सांज कापऱ्या हातांनी
आणि आभाळाचे गूज चंद्र सांगेल खुणांनी
पडतील कुणी पुन्हा भरतील डोळे
पुन्हा पुसतील पाणी हात थरथरते...

मनी जागा एक जोगी त्याचे आभाळ फाटके
त्याचा दिशांचा पिंजरा त्याच्या झोळीत चटके
भिजलेली माती त्याचे हललेले मूळ
त्याचे क्षितिजाचे कूळ त्या चालवते...

सांज अबोला अबोला सांज कल्लॊळ कल्लॊळ
सांज जोगीण विरागी सांज साजीरी वेल्हाळ
सांजेवर फूल गंध मौनाचा हवेत
दूर लागले गावात दीप फरफरते...

कवी: संदीप खरे

१४६. नसतेस घरी तू जेंव्हा

नसतेस घरी तू जेंव्हा
जीव तुटका तुटका होतो,
जगण्याचे विरती धागे
संसार फाटका होतो.

नभ फाटून वीज पडावी
कल्लॊळ तसा ऒढवतो,
ही धरा दिशाहीन होते
अन चंद्र पोरका होतो.

येतात उन्हे दाराशी
हिरमुसून जाती मागे,
खिडकीशी थबकून वारा
तव गंधावाचून जातो.

तव मिठीत विरघळणाऱ्या
मज स्मरती लाघव वेळा,
श्वासाविन हृदय अडावे
मी तसाच अगतिक होतो.

तू सांग सखे मज काय
मी सांगू या घरदारा,
समचा जीव उदास
माझ्यासह मिणमिण मिटतो.

ना अजुन झालो मोठा
ना स्वतंत्र अजुनी झालो,
तुजवाचून उमगत जाते
तुजवाचून जन्मच अडतो.

कवी: संदीप खरे

१४५. आयुष्यावर बोलू काही.

जरा चुकीचे जरा बरोबर बोलू काही
चला दोस्त हो आयुष्यावर बोलू काही।

उगाच वळसे शब्दांचे हे देत रहा तू
भिडले नाहीत डोळे तोवर बोलू काही।

तुफान पाहून तीरावर कुजबुजल्या होड्‌या
पाठ फिरू दे त्याची नंतर बोलू काही।

हवेहवेसे दुःख तुला जर हवेच आहे
नकोनकोसे हळवे, कातर बोलू काही।

उद्याउद्याची किती काळजी? बघ रांगेतून र्
’परवा’ आहे उद्याच नंतर बोलू काही।

शब्द असु दे हातामध्ये काठी म्हणूनी
वाट आंधळी प्रवास खडतर! बोलू काही।

कवी: संदीप खरे

१४४. दिवस असे की.

दिवस असे की कोणी माझा नाही
अन्‌ मी कुणाचा नाही...

आकाशाच्या छत्रीखाली भिजतो
आयुष्यावर हसणे थुंकून देतो
या हसण्याचे कारण उमगत नाही
या हसणे म्हणवत नाही
दिवस असे की...

प्रश्नांचे हे एकसंधसे तुकडे
त्यावर नाचे मनीचे अबलख घोडे
या घोड्‌याला लगाम शोधीत आहे
परि मजला गवसत नाही
दिवस असे की...

मी तुसडा की मी भगवा बैरागी
मद्यपि वा मी गांजेवाला जोगी
अस्तित्वाला हजार नावे देतो
परि नाव ठेववत नाही
दिवस असे की...

’मम’ म्हणताना आता हसतो थोडे
मिटून घेतो वस्तुस्थितीचे डोळे
या जगण्याला स्वप्नांचाही आता
मेघ पालवत नाही

दिवस असे की कोणी माझा नाही
अन्‌ मी कुणाचा नाही...

कवी: संदीप खरे

Wednesday, July 4, 2007

१४३. एवढंच ना

१४३. एवढंच ना .. एकटे जगू .. एवढंच ना


आमचं हसं आमचं रडं
ठेवून समोर एकटेच बघू
एवढंच ना ...

रात्रीला कोण दुपारला कोण
जन्माला अवघ्या या पुरलंय कोण
श्वासाला श्वास क्षणाला क्षण
दिवसाला दिवस जोडत जगू
एवढंच ना ...

अंगणाला कुंपण होतच कधी
घराला अंगण होतंच कधी
घराचे भास अंगणाचे भास
कुंपणाचे भासच भोगत जगू
एवढंच ना ...

आलात तर आलात तुमचेच पाय
गेलात तर गेलात कुणाला काय
स्वतःच पाय स्वतःच वाट
स्वतःच सोबत हॊऊन जगू
एवढंच ना ...

मातीचं घर मातीचं दार
ह्य मातीच घर मातीच दार हृ
मातीच्या देहाला मातीचे वार
मातीच खरी, मातीच बर
मातीत माती मिसळत जगू
एवढंच ना ...

१४२. सरीवर सर

दूर दूर नभपार डोंगराच्या माथ्यावर
निळे निळे गार गार पावसाचे घरदार
सरीवर सर..

तडा तडा गार गारा गरा गरा फिरे वारा
मेघियाच्या ऒंजळीत वीज थिजलेला पारा
दूरवर रानभर नाचणारा निळा मोर
मोरपीस मखमल उतू गेले मनभर
सरीवर सर..

थेंब थेंब मोती ओला थरारत्या तनावर
शहाऱ्याचे रान आले एका एका पानावर
ऒल्या ऒल्या मातीतून भिजवेडी मेघधून
फिटताना नवे ऊन झाले पुन्हा नवथर
सरीवर सर..

उधळत गात गात पाय पुन्हा परसात
माती मऊ काळी साय हूर हूर पावलात
असे नभ झरताना घरदार भरताना
आले जल गेले जल झाले जल आरपार
सरीवर..

अशा पावसात सये व्हावे तुझे येणेजाणे
उमलते ऒले रान रान नव्हे मन तुझे
जशी ऒली हूर हूर तरारते रानभर
तसे नाव तरारावे माझे तुझ्या मनभर

१४१. मन तळ्‌यात मळ्‌यात

मन तळ्‌यात मळ्‌यात
जाईच्या कळ्‌यात

मन नाजुकशी मोतीमाळ
तुझ्या नाजुकश्या गळ्‌यात

ऊरी चाहुलींचे मृगजळ
वाजे पाचोळा उगी कशात

इथे वाऱ्याला सांगत गाणी
माझे राणी
आणि झुळुक तुझ्या मनात

भिडू लागे रात अंगालागी
तुझ्या नखाची कर नभात

माझ्या नयनी नक्षत्रतारा
आणि चांद तुझ्या डोळ्‌यात...

१४०. कसे सरतील सये..

१४०. कसे सरतील सये

कसे सरतील सये माझ्याविना दिस तुझे
सरताना आणि सांग सलतील ना
गुलाबाची फ़ुलं दोन रोज रात्री डोळ्‌यांवर
मुसुमुसु पाणी सांग भरतील ना, भरतील ना...

पावसाच्या धारा धारा मोजताना दिस सारा
रिते रिते मन तुझे उरे
ऒठ वर हसे हसे उरातुन वेडेपिसे
खोल खोल कोण आत झुरे
आता जरा अळीमिळी तुझी माझी व्यथा निळी
सोसताना सुखावुन हसशील ना
गुलाबाची फ़ुलं दोन ...

कोण तुझ्या सौधातून ऊभे असे
चिडीचुप सुनसान दिवा
आता सांज ढळेलच आणि पुन्हा
नभातून गोरा चांदवा
चांदण्यांचे कोटी कण आठवांचे ऒले
रोज रोज निजपर भरतील ना,
गुलाबाची फ़ुलं दोन ...

इथे दूरदेशी माझ्या सुन्या खिडकीच्या पाशी
जडेसर काचभर तडा
तूचतूच तुझीतुझी तुझ्यातुझ्या तुझेतुझे
सारासारा तुझा तुझा सडा
पडे माझ्या वाटेतून आणि मग
जातानाही पायभर मखमल ना
गुलाबाची फ़ुलं दोन ...

आता नाही बोलायाचे जरा जरा जगायाचे
माळूनिया आबोलीची फ़ुले
देहभर हलू देत विजेवर झुलू देत
तुझ्या माझ्या विरहाचे झुले
जरा घन झुरू दे ना वारा गुदमरू दे ना
तेव्हा नभ धरा सारी भिजवील ना

गुलाबाची फ़ुलं दोन रोज रात्री डोळ्यांवर
मुसुमुसु पाणी सांग भरतील ना, भरतील ना...

Monday, July 2, 2007

१३९. सूर येति विरून जाति

१३९. सूर येति विरून जाति
कंपने वा-यावरी हृदयावरी ॥धृ.॥

या स्वरांचा कोण स्वामी की विदेही गीत देही
हाय अनोखी ही आलापी कवळिते मजला उरी ॥१॥

बंधनी आहे तरी ही मुक्त झालो आज मी
पंख झालो या स्वरांचे विहरतो मेघांतरी ॥२॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर, सत्यशील देशपांडे
चित्रपट : हे गीत जीवनाचे [१९९५]

१३८. मन उधाण वाऱ्याचे...

१३८. मन उधाण वाऱ्याचे...
मायेच्या हळव्या स्पर्शाने खुलते ,नात्यांच्या बंधात धुंद मोहरते..
मन उधाण वाऱ्याचे गुंज पावसाचे ,का होते बेभान कसे गहिवरते...
मन उधाण वाऱ्याचे ...

आकाशी स्वप्नांच्या हरपुन पान शिरते,
हुरहुरत्या सांजेला कधी एकटेच झुलते,
सावरते बावरते झडते अडखळते का पडते..
कधी आशेच्या हिंदोळ्यावर मन हे वेडे झुलते..
मन तरंग होउन पाण्यावरती फ़िरते..
अन क्षणात फिरूनी अभाळाला भीडते..
मन उधाण वाऱ्याचे...

रुणझुणते गुणगुणते कधी गुंतते हरवते..
कधी गहिऱ्या डोळ्यांच्या डोहात पार बुडते..
तळमळते सारखे नकळत का भरकटते..
कधी मोहच्या चार क्षणांना मन हे वेडे भुलते..
जाणते जरी हे पुन्हा पुन्हा क चुकते..
भाबडे तरी भासांच्या मागुन पळते..

मन उधाण वाऱ्याचे...

गीत : माहित नाही
संगीत : अजय, अतुल
स्वर : शंकर महादेवन
चित्रपट : अगं बाई अरेच्चा [२००४]

१३७. उषःकाल होता होता, काळरात्र झाली

१३७. उषःकाल होता होता, काळरात्र झाली
अरे पुन्हा आयुष्यांच्या पेटवा मशाली ॥धृ.॥

आम्ही चार किरणांची ही आस का धरावी
जे कधीच नव्हते त्याची वाट का पहावी
कसा सूर्य अंधाराच्या वाहतो पखाली ॥१॥

तेच घाव करिती फिरुनी ह्या नव्या कट्यारी;
तेच दंश करिती आम्हा साप हे विषारी !
अम्ही मात्र ऐकत असतो आमुची खुषाली ! ॥२॥

तिजोर्‍यात केले त्यांनी बंद स्वर्ग साती
आम्हावरी संसाराची उडे धूळ माती
आम्ही ती स्मशाने ज्यांना, प्रेत ही ना वाली ॥३॥

अशा कशा ज्याने त्याने गाडल्या उमेदी ?
असा कसा जो तो येथे होतसे खरेदी ?
ह्या अपार दु:खाचीही चालली दलाली ! ॥४॥

उभा देश झाला आता एक बंदीशाला
जिथे देवकीचा पान्हा दूधाने जळाला
कसे पुण्य दुर्देवी अन पाप भाग्यशाली ॥५॥

धुमसतात अजुनी विझल्या चितांचे निखारे
!

अजून रक्त मागत उठती वधस्तंभ सारे !
आसवेच स्वातंत्र्याची आम्हाला मिळाली ! ॥६॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : सिंहासन [१९७९]

१३६. लाजून हासणे अन हासून ते पहाणे

१३६. लाजून हासणे अन हासून ते पहाणे
मी ओळखून आहे, सारे तुझे बहाणे ॥धृ.॥

डोळयांस पापण्यांचा का सांग भार व्हावा?
मिटताच पापण्या अन् का चंद्र ही दिसावा?
हे प्रश्न जीवघेणे हरती जिथे शहाणे ॥१॥

हाती धनुष्य ज्याच्या, त्याला कसे कळावे
हृदयात बाण ज्याच्या, त्यालाच दुःख ठावे
तिरपा कटाक्ष भोळा, आम्ही इथे दिवाणे ॥२॥

जाता समोरुनी तू, उगवे टपोर तारा
देशातूनी फुलांच्या आणी सुगंध वारा
रात्रीस चांदण्यांचे, सुचते सुरेल गाणे ॥३॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : पं. हृदयनाथ मंगेशकर

१३५. हात तुझा हातातुन धुंद ही हवा

१३५. हात तुझा हातातुन धुंद ही हवा
रोजचाच चंद्र आज भासतो नवा ॥धृ.॥

रोजचेच हे वारे , रोजचेच तारे
भासते परी नवीन विश्व आज सारे
ही किमया स्पर्शाची भारिते जीवा ॥१॥

या हळव्या पाण्यावर मोहरल्या छाया
मोहरले ह्रुदय तसे मोहरली काया
चांदण्यात थरथरतो मधुर गारवा ॥२॥

जन्म जन्म दुर्मिळ हा क्षण असला येतो
स्वप्नांच्या वाटेने चांदण्यात नेतो
बिलगताच जाईचा उमलतो थवा ॥३॥

क्षणभर मिटले डोळे , सुख न मला साहे
विरघळून चंद्र आज रक्तातुन वाहे
आज फ़ुले प्राणातुन केशरी दिवा ॥४॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : सुधा मल्होत्रा, अरूण दाते

१३४. मराठी पाउल पडते पुढे

१३४. खरा स्वधर्म हा आपुला
जरी का कठीणु जाहला
तरी हाची अनुष्टीला, भला देखे

स्वराज्य तोरण चढे
गर्जती तोफ़ांचे चौघडे
मराठी पाउल पडते पुढे ! ॥धृ.॥

माय भवानी प्रसन्न झाली,
सोनपावले घरास आली
आजच दसरा आज दिवाळी
चला, सयांनो, अंगणि घालू
कुंकुमकेशर सडे
मराठी पाउल पडते पुढे ॥१॥

बच्चे आम्ही वीर उद्याचे
बाळमुठीला बळ वज्राचे
वारस होवु अभिमन्युचे
दूध् आईचे तेज प्रवाही
नसतुनी सळसळे !
मराठी पाउल पडते पुढे ॥२॥

स्वये शस्त्र देशार्थ हाती धरावे
पिटावे रिपूला रणी वा मरावे
तुझ्या रक्षणा तुच रे, सिद्ध् होई
तदा संकटी देव धावून येई !
जय जय रघुवीर समर्थ ॥३॥

शुभघडीला शुभमुहुर्ती
सनई सांगे शकुनवंती
जय भवानी जय भवानी
दश दिशांना घुमत वाणी

जय जयकारे दुमदुमवू हे
सह्याद्रीचे कडे !! ॥४॥

मराठी पाउल पडते पुढे

गीत : शांता शेळके
संगीत : आनंदघन
स्वर : मंगेशकर कुटुंबीय , हेमंतकुमार
चित्रपट : मराठा तितुका मेळवावा [१९६०]

१३३. आज गोकुळात रंग खेळतो हरी

१३३. आज गोकुळात रंग खेळतो हरी
राधिके, जरा जपून जा तुझ्या घरी ! ॥धृ.॥

तो चटोर चित्तचोर वाट रोखतो
हात ओढूनी खुशाल रंग टाकतो
रंगवून, रंगूनी गुलाल टाकतो
सांगते अजूनही तुला परोपरी ॥१॥

सांग श्याम सुंदरास काय जाहले
रंग टाकल्याविना कुणा न सोडले
ज्यास त्यास रंग रंग रंग लागले
एकटीच वाचशील काय तू तरी ! ॥२॥

त्या तिथे अनंगरंगरास रंगला
गोपगोपिकांसवे मुकुंद दंगला
तो पहा मृदुंग मंजिर्‍यात वाजला
हाय ! वाजली फिरुन तीच बासरी ! ॥३॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर

१३२. सुन्या सुन्या मैफिलीत माझ्या तुझेच मी गीत गात आहे

१३२. सुन्या सुन्या मैफिलीत माझ्या तुझेच मी गीत गात आहे
अजुनही वाटते मला की, अजूनही चांद रात आहे ॥धृ.॥

उगीच स्वप्नांत सावल्यांची कशास केलीस आजर्वे तू ?
दिलेस का प्रेम तू कुणाला तुझ्याच जे अंतरात आहे ? ॥१॥

कळे ना मी पाहते कुणाला ? कळे ना हा चेहरा कुणाचा ?
पुन्हा पुन्हा भास होत आहे - तुझे हसू आरशात आहे ! ॥२॥

उगाच देऊ नकोस हाका, कुणी इथे थांबणार नाही
गडे, पुन्हा दूरचा प्रवासी कुठेतरी दूर जात आहे ॥३॥

सख्या तुला भेटतील माझे तुझ्या घरी सूर ओळखीचे
उभा तुझ्या अंगणी स्वरांचा अबोल हा पारिजात आहे ! ॥४॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर
चित्रपट : उंबरठा [१९७७]

१३१. रात्रीस खेळ चाले, या गूढ चांदण्यांचा

१३१. रात्रीस खेळ चाले, या गूढ चांदण्यांचा
संपेल ना कधीही, हा खेळ सावल्यांचा ॥धृ.॥

हा चंद्र ना स्वयंभू, रवी तेज वाहतो हा
ग्रहणात सावल्यांचा अभिशाप भोगतो हा
प्रीतीस होई साक्षी, हा दूत चांदण्यांचा ॥१॥

आभास सावली हा, असतो खरा प्रकाश
जे सत्य भासती ते, असती नितांत भास
हसतात सावलीला, हा दोष आंधळयांचा ॥२॥

या साजीर्‍या क्षणाला, का आसवे दिठीत
मिटतील सर्व शंका, उबदार या मिठीत
गवसेल सूर अपुल्या, या धुंद जीवनाचा ॥३॥

गीत : सुधीर मोघे
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : महेंद्र कपूर
चित्रपट : हा खेळ सावल्यांचा [१९७६]

१३०. जय जय महाराष्ट्र माझा, गर्जा महाराष्ट्र माझा ॥धृ.॥

१३०. जय जय महाराष्ट्र माझा, गर्जा महाराष्ट्र माझा ॥धृ.॥

रेवा वरदा, कृष्ण कोयना, भद्रा गोदावरी
एकपणाचे भरती पाणी मातीच्या घागरी
भीमथडीच्या तट्टांना या यमुनेचे पाणी पाजा
जय जय महाराष्ट्र माझा ... ॥१॥

भीती न आम्हा तुझी मुळी ही गडगडणार्‍या नभा
अस्मानाच्या सुलतानीला जवाब देती जीभा
सह्याद्रीचा सिंह गर्जतो, शिवशंभू राजा
दरीदरीतून नाद गुंजला, महाराष्ट्र माझा ॥२॥

काळ्या छातीवरी कोरली, अभिमानाची लेणी
पोलादी मनगटे खेळती, खेळ जीवघेणी
दारिद्र्याच्या उन्हात शिजला
निढ़ळाच्या घामाने भिजला
देशगौरवासाठी झिजला
दिल्लीचेही तख्त राखितो, महाराष्ट्र माझा ॥३॥

गीत : राजा बढे
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : शाहीर साबळे

१२९. मन वढाय वढाय

१२९. मन वढाय वढाय
उभ्या पीकातलं ढोर!
किती हाकला हाकला
फिरी येतं पिकांवर!! ॥धृ.॥

मन मोकाट मोकाट
त्याले ठायी ठायी वाटा!
जशा वाऱ्यानं चालल्या
पान्यावरल्या रे लाटा!! ॥१॥

मन लहरी लहरी
त्याले हाती धरे कोन?
उंडारलं उंडारलं
जसं वारा वाहादनं!! ॥२॥

मन पाखरू पाखरू
त्याची काय सांगू मात?
आता व्हतं भुईवर
गेलं गेलं आभायात!! ॥३॥

मन जह्यरी जह्यरी
याचं न्यारं रे तंतर!
आरे, इचू, साप बरा
त्याले उतारे मंतर!! ॥४॥

मन चपय चपय
त्याले नही जरा धीर!
तठे व्हयीसनी ईज
आलं आलं धर्तीवर!! ॥५॥

मन एवढं एवढं
जसा खाकसंचा दाना!
मन केवढं केवढं?
आभायात बी मायेना!! ॥६॥

देवा, कसं देलं मन
आसं नही दुनियात!
आसा कसा रे तू योगी
काय तुझी करामत!! ॥७॥

देवा, आसं कसं मन?
आसं कसं रे घडलं!
कुठे जागेपनी तूले
असं सपनं पडलं!!! ॥८॥

गीत : संत बहिणाबाई
संगीत : वसंत पवार
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : मानिनी [१९६१]

१२८. फिटे अंधाराचे जाळे, झाले मोकळे आकाश

१२८. फिटे अंधाराचे जाळे, झाले मोकळे आकाश
दरीखोर्‍यातून वाहे एक प्रकाश, प्रकाश ॥धृ.॥

रान जागे झाले सारे, पायवाटा जाग्या झाल्या
सूर्य जन्मता डोंगरी, संगे जागल्या सावल्या
एक अनोखे लावण्य, आले भरास भरास ॥१॥

दंव पिऊन नवेली झाली, गवताची पाती
गाणी जुनीच नव्याने, आली पाखरांच्या ओठी
क्षणापूर्वीचे पालटे जग उदास उदास ॥२॥

झाला आजचा प्रकाश, जुना कालचा काळोख
चांदण्याला किरणांचा सोनसळी अभिषेक
सारे रोजचे तरी ही नवा सुवास सुवास ॥३॥

सार्‍या रंगावर आली एक सोनेरीशी झाक
भिडे काळजाला थेट, निळ्या क्षितिजाची हाक
तुझ्या नसण्याची कळ गेली तळास तळास ॥४॥

गीत : सुधीर मोघे
संगीत : श्रीधर फडके
स्वर : आशा भोसले, सुधीर फडके
चित्रपट : लक्ष्मीची पाऊले [१९८२]

१२७.दिवस तुझे हे फुलायचे,

१२७.दिवस तुझे हे फुलायचे,
झोपाळ्यावाचून झुलायचे! ॥धृ.॥

स्वप्नात गुंगत जाणे,वाटेत भेटते गाणे,
गाण्यात हृदय झुरायचे! ॥१॥

मोजावी नभाची खोली,घालावी शपथ ओली,
श्वासात चांदणे भरायचे! ॥२॥

थरारे कोवळी तार,सोसेना सुरांचा भार,
फुलांनी जखमी करायचे! ॥३॥

माझ्या या घराच्या पाशी,थांब तू गडे जराशी,
पापण्या मिटून भुलायचे!!! ॥४॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : यशवंत देव
स्वर : अरूण दाते

१२६.चाफा बोलेना, चाफा चालेना

१२६.चाफा बोलेना, चाफा चालेना
चाफा खंत करी, काही केल्या फुलेना !! ॥धृ.॥

गेले आंब्याच्या बनी, म्हंटली मैनेसवे गाणी
आम्ही गळयांत गळे मिळवूनी रे!
गेले केतकीच्या बनी, गंध दरवळला वनी
नागासवे गळाले देहभान रे!!
चल ये रे, ये रे गडया, नाचू उडू घालू फुगडया!
खेळू झिम्मा झिम पोरी झिम पोरी झिम!! ॥१॥

हे विश्वाचे आंगण, आम्हा दिले आहे आंदण
उणे करु आपण दोघे जण रे!
जन विषयाचे किडे, ह्यांची धाव बाह्याकडे
आपण करु शुद्ध रसपान रे!!
चाफा फुली आला फुलून
तेजी दिशा गेल्या आटून
कोण मी-चाफा? कोठे दोघे जण रे ?

गीत : बी
संगीत : वसंत प्रभू
स्वर : लता मंगेशकर

१२५. चांद मातला, मातला त्याला कशी आवरु ?

१२५. चांद मातला, मातला त्याला कशी आवरु ?
अंगी वणवा चेतला, मला कशी सावरु ? ॥धृ.॥

अशी पुनवेची निशा, चढे चांदण्यांची नशा
गेल्या हरवून दिशा, झाले खुळे पाखरु! ॥१॥

आला समुद्र ही रंगा, त्याचा धिटाईचा दंगा
वेडया लहरीचा पिंगा, बाई झाला की सुरु! ॥२॥

गोड गारव्याचा मारा, देह शिरिशरे सारा
लाख चुंबनांचा मारा, चांद लागला करु! ॥३॥

त्याची प्रेमपिशी दिठी, लावी चंदनाची उटी
झाली अनावर मिठी, कुठे धीर मी धरु ? ॥४॥

चांद अंगणी गगनी, चांद नांदतो भुवनी
चांद अमृताचा मनी, बाई लागला झरु!!

गीत : वसंत बापट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर
चित्रपट : उंबरठा [१९७७]

१२४. ऋतू हिरवा, ऋतू बरवा

१२४. ऋतू हिरवा, ऋतू बरवा
पाचूचा वनि रुजवा
युग विरही हृदयांवर, सरसरतो मधु शिरवा ॥धृ.॥

भिजूनी उन्हे चमचमती, क्षण दिपती क्षण लपती
नितळ निळया अवकाशी, मधुगंधी तरल हवा ॥१॥

मनभावन हा श्रावण, प्रियसाजण हा श्रावण
भिजवी तन, भिजवी मन हा श्रावण
थरथरत्या अधरांवर, प्रणयी संकेत नवा ॥२॥

नभी उमटे इंद्रधनू, मदनाचे चाप जणू
गगनाशी धरणीचा, जुळवितसे सहज दुवा

गीत : शांता शेळके
संगीत : श्रीधर फडके
स्वर : आशा भोसले

१२३.ही वाट दूर जाते, स्वप्नामधील गावा

१२३.ही वाट दूर जाते, स्वप्नामधील गावा
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा ? ॥धृ.॥

जेथे मिळे धरेला, आभाळ वाकलेले
अस्ताचलास जेथे रवीबिंब टेकलेले
जेथे खुळया ढगांनी, रंगीन साज ल्यावा
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा ? ॥१॥

घे साउली उन्हाला कवळून बाहुपाशी
लागुन ओढ वेडी खग येति कोटरासी
एक एक चांदणीने नभदीप पाजळावा
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा ? ॥२॥

स्वप्नामधील गावा, स्वप्नामधून जावे
स्वप्नातल्या प्रियाला, मनमुक्त गीत गावे
स्वप्नातल्या सुखाचा, स्वप्नीच वेध घ्यावा
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा ? ॥३॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले

१२२. फुलले रे क्षण माझे फुलले रे

१२२. फुलले रे क्षण माझे फुलले रे
मेंदीने, शकुनाच्या, शकुनाच्या मेंदीने
सजले रे क्षण माझे सजले रे ॥धृ.॥

झुळूक वार्‍याची आली रे लेऊन कोवळी सोनफूले
साजण स्पर्शाची जाणिव होऊन, भाळले मन खुळे
या वेडाचे, या वेडाचे, नाचरे भाव बिलोरे
मेंदीने, शकुनाच्या मेंदीने
खुलले रे क्षण माझे खुलले रे ॥१॥

ओढ ही बेबंद, श्वासात, ध्यासात, स्वप्नात येणे तुझे
भांबावल्या माझ्या उरात, स्पर्शात रेशिम काटे तुझे
मनमोराचे, मनमोराचे, जादूभरे हे पिसारे
मेंदीने, शकुनाच्या मेंदीने
हसले रे क्षण माझे हसले रे ॥२॥

प्रीत ही, प्रीत ही उमजेना
जडला का जीव हा समजेना
कशी सांगू मी, कशी सांगू मी
माझ्या मनीची कथा रे
मेंदीने, शकुनाच्या मेंदीने
भुलले रे क्षण माझे भुलले रे ॥३॥

गीत : नितीन आखवे
संगीत : श्रीधर फडके
स्वर : आशा भोसले

१२१. मोगरा फुलला, मोगरा फुलला

१२१. मोगरा फुलला, मोगरा फुलला
फुलें वेचिता बहरु कळियांसी आला ॥धृ.॥

इवलेसे रोप लावियेले द्वारी
तयाचा वेलू गेला गगनावरी ॥१॥

मनाचिये गुंती गुंफियला शेला
बाप रखुमादेवीवरु विठ्ठले अर्पिला ॥२॥

गीत : संत ज्ञानेश्वर
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर

१२०. रुपेरी वाळूत, माडांच्या बनात ये ना

१२०. रुपेरी वाळूत, माडांच्या बनात ये ना
बनात ये ना, जवळ घे ना
चंदेरी चाहूल, लावित प्रीतीत ये ना
प्रीतीत ये ना, जवळ घे ना ॥धृ.॥

बेधुंद आज आसमंत सारा
कुंजात गात मंद धुंद वारा
दाटे उरी प्रिया तुझा इशारा
देहा वरी फुले असा शहारा
तुझा इशारा, असा शहारा ॥१॥

लाजेत आज ही फुले नहाती
गाली अनार प्रीत गीत गाती
तू ये निशा अशी करे पुकारा
दे ये प्रिया मला तुझा निवारा
तुझा निवारा, तुझा निवारा ॥२॥

गीत : शांताराम नांदगावकर
संगीत : अनिल । अरूण
स्वर : आशा भोसले

११९. सूर मागू तुला मी कसा

११९. सूर मागू तुला मी कसा
जीवना तू तसा, मी असा ॥धृ.॥

तू मला, मी तुला पाहिले
एकमेकांस न्याहाळीले
दुःख माझा तुझा आरसा ॥१॥

एकदा ही मनासारखा
तू न झालास माझा सखा
खेळलो, खेळ झाला जसा ॥२॥

खूप झाले तुझे बोलणे
खूप झाले तुझे कोपणे
मी तरीही जसाच्या तसा ॥३॥

रंग सारे तुझे झेलुनी
शाप सारे तुझे घेउनी
हिंडतो मीच वेडापिसा ॥४॥

काय मागून काही मिळे ?
का तुला गीत माझे कळे ?
व्यर्थ हा अमृताचा वसा ॥५॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : अरुण दाते

११८. नभं उतरु आलं, चिंब थरथर वलं

११८. नभं उतरु आलं, चिंब थरथर वलं
अंग झिम्माड झालं, हिरव्या बहरात ॥१॥

अशा वलंस राती, गळा शपथा येती
साता जल्मांची प्रीती, सरंल दिनरात ॥२॥

वल्या पान्यात पारा, एक गगन धरा
तसा तुझा उबारा, सोडून रितभात ॥३॥

नगं लागंट बोलू, उभं आभाळ झेलू
गाठ बांधला शालू, तुझ्याच पदरा ॥४॥

गीत : ना. धों. महानोर
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : जैत रे जैत [१९७७]

Thursday, June 28, 2007

११७. एका तळ्यात होती, बदके पिले सुरेख

११७. एका तळ्यात होती, बदके पिले सुरेख
होते कुरूप वेडे, पिल्लू तयांत एक ॥ धृ. ॥

कोणी न त्यास घेई, खेळावयास संगे
सर्वांहूनी निराळे ते वेगळे तरंगे
दावूनी बोट त्याला, म्हणती हसून लोक
आहे कुरूप वेडे, पिल्लू तयांत एक ॥ १ ॥

पिल्लास दुःख भारी, भोळे रडे स्वतःशी
भावंड ना विचारी, सांगेल ते कुणासी?
जे ते तयास टोची, दावी उगाच धाक
आहे कुरूप वेडे, पिल्लू तयांत एक ॥ २ ॥

एके दिनी परंतु, पिल्लास त्या कळाले
भय वेड पार त्याचे, वाऱ्यासवे पळाले
पाण्यात पाह्ताना, चोरूनिया क्षणैक
त्याचेच त्या कळाले, तो राजहंस एक ॥ ३ ॥

गीत : ग. दि. माडगुळकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : सुखाचे सोबती [१९५८]

११६. हे बंध रेशमाचे

११६. पथ जात धर्म किंवा नाते ही ज्या न ठावे,
ते जाणतात एक,प्रेमास प्रेम द्यावे;
हृदयात जागणार्‍या अतिगूढ संभ्रमाचे,
तुटतील ना कधीही,हे बंध रेशमाचे. ॥१॥

विसरून जाय जेव्हा माणूस माणसाला,
जाळीत ये जगाला विक्राळ एक ज्वाळा,
पुसतात डाग तेही धर्मांध आक्रमांचे.
तुटतील ना कधीही,हे बंध रेशमाचे. ॥२॥

क्षण एक पेटणारे हे युद्धवेड आहे
देहाहुनी निराळी रक्तास ओढ आहे
तीर्थाहुनी निराळे पावित्र्य संगमाचे
तुटतील ना कधीही,हे बंध रेशमाचे. ॥३॥

हे बंध रेशमाचे ठेवी जपून जीवा,
धागा अतूट हाच प्राणात गुंतवावा,
बळ हेच दुर्बळांना देती पराक्रमाचे.
तुटतील ना कधीही,हे बंध रेशमाचे. ॥४॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. जितेंद्र अभिषेकी
स्वर : पं. जितेंद्र अभिषेकी
नाटक : हे बंध रेशमाचे [१९६८]

११५. कोणास ठाऊक कसा पण सिनेमात गेला ससा

११५. कोणास ठाऊक कसा पण सिनेमात गेला ससा ॥धृ.॥

सशाने हलविले कान, घेतली सुंदर तान
सा, नि, ध, प, म, ग, रे, सा, रे, ग, म, प
दिग्दशर्क म्हणाला, व्वा व्वा ! ससा म्हणाला, चहा हवा ॥१॥

कोणास ठाऊक कसा, पण सर्कशीत गेला ससा
सशाने मारली उडी, भरभर चढला शिडी
विदुषक म्हणाला, छान छान ! ससा म्हणाला, काढ पान ॥२॥

कोणास ठाऊक कसा, पण शाळेत गेला ससा
सशाने म्हटले पाढे
(बे एकं बे, बे दुणे चार, बे त्रिक सहा, बे चोक आठ)
आणि भरभर वाचले धडे
गुरुजी म्हणाले, शाबास ! ससा म्हणाला, करा पास ॥३॥

गीत : राजा मंगळवेढेकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : शमा खळे

११४. चंदाराणी, का गं दिसतेस थकल्यावानी

११४. चंदाराणी, का गं दिसतेस थकल्यावानी ॥धृ.॥

शाळा ते घर, घर ते शाळा, आम्हा येतो कंटाळा
रात्रभर तू चाल चालसी, दिवसातरी मग कोठे निजसी ॥१॥

वारा वादळ छप्पन वेळा, थारा नाही आभाळा
कसा गडे तू तोल राखिसी, पुढती पुढती पाय टाकिसी ॥२॥

काठी देखील नसते हाथी, थोडी नाही विश्रांती
चढती कैसी, कशी उतरसी निळ्या डोंगरी अखंड फिरशी ॥३॥

वाडा घरकुल घरटे नाही, आई नाही अंगाई
म्हणूनिच का तू अवचित दडसी, लिंबामागे जाऊन रडसी ॥४॥

गीत : ग. दि. माडगूळकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : जिव्हाळा [१९६८]

११३. स्वप्नातल्या कळयांनो, उमलू नकाच केव्हा

११३. स्वप्नातल्या कळयांनो, उमलू नकाच केव्हा
गोडी अपूर्णतेची लाविल वेड जीवा ॥धृ.॥

रेखाकृती सुखाच्या, चित्ती चितारलेल्या
साशंक कल्पनांनी सहजी विरुन गेल्या
कधी सोशिला उन्हाळा कधी लाभला विसावा ॥१॥

नैराश्य कृष्णमेघी, आशा कधी बुडावी
विरहात चिंब भिजूनी, प्रीती फुलोनी यावी
काट्याविना न हाती, केव्हा गुलाब यावा ॥२॥

सिद्धीस कार्य जाता, येते सुखास जडता
जडतेत चेतनेला उरतो न कोणि त्राता
अतृप्त भावनांनी जीवात जीव यावा ॥३॥

गीत : म. पां. भावे
संगीत : अनिल । अरूण
स्वर : आशा भोसले

११२. हे चांदणे फुलांनी, शिंपीत रात्र आली

११२. हे चांदणे फुलांनी, शिंपीत रात्र आली
धरती प्रकाश वेडी, ओल्या दवांत न्हाली ॥धृ.॥

तारे निळे नभांत, हे गूज सांगतात
का रंग वेगळा हा, खुलत्या नव्या कळीत
ओठांतल्या स्वरांना, का जाग आज आली ॥१॥

तो स्पर्श चंदनाचा, की गंध यौवनाचा
उधळीत रंग आला, स्वप्नातल्या स्वरांचा
ही रात्र धूंद होती, स्वप्नात दंगलेली ॥२॥

वाटे हळूच यावा करपाश या गळ्यात
मैफिल ही सरावी ही धुंद त्या मिठीत
आनंद आगळा हा ही जाग आज आली ॥३॥

गीत : मधुसूदन कालेलकर
संगीत : प्रभाकर जोग
स्वर : अनुराधा पौडवाल
चित्रपट : चांदणे शिंपीत जाशी [१९८२]

१११. माझिया मना जरा थांब ना

१११. माझिया मना जरा थांब ना
माझिया मना, जरा थांब ना
पाऊली तुझ्या माझिया खुणा
तुझे धावणे अन मला वेदना!!! ॥धृ.॥

माझिया मना, जरा बोल ना
ओळखू कसे मी, हे तुझे ऋतू!
एकटी न मी सोबतीस तू
ओळखू कशा मी तुझ्या भावना!! ॥१॥

माझिया मना, जरा ऐक ना
सांजवेळ ही, तुझे चालणे!
रात्र ही सुनी, तुझे बोलणे
उषःकाल आहे नवी कल्पना!! ॥२॥

गीत : सौमित्र
संगीत : श्रीधर फडके
स्वर : आशा भोसले

११०. ॠणानुबंधाच्या जिथून पडल्या गाठी

११०. ॠणानुबंधाच्या जिथून पडल्या गाठी
भेटीत तुष्टता मोठी ॥धृ.॥

त्या कातरवेळा थरथरती अधरी
त्या तिन्ही सांजाच्या आठवणी त्या प्रहरी
कितीदा आलो, गेलो, रमलो
रुसण्यावाचुनि परस्परांच्या कधी न घडल्या गोष्टी ॥१॥

कधि तिने मनोरम रुसणे
रुसण्यात उगीच ते हसणे
म्हणून ते मनोहर रुसणे
हसणे, रुसणे, रुसणे, हसणे
हसण्यावरती रुसण्यासाठी, जन्मजन्मीच्या गाठी ॥२॥

कधि जवळ सुखाने बसलो
दुःखात सुखाला हसलो
कधि गहिवरलो, कधी धुसफ़ुसलो
सागरतीरी आठवणींनी वाळूत मारल्या रेघा,
जन्मासाठी जन्म जन्मलो, जन्मात जमली ना गट्टी ॥३॥

गीत : बाळ कोल्हटकर
संगीत : वसंत देसाई
स्वर : कुमार गंधर्व
नाटक : देव दीनाघरी धावला

१०९. काजल रातीनं ओढून नेला सये साजन माझा

१०९. काजल रातीनं ओढून नेला सये साजन माझा
जीव ये भरुनी भिजते पापनी कधि रे येशिल राजा ॥धृ.॥

पाऊस येडापिसा जिवाला लावून गेला तात
तुफान आलं सुसाट माजा करुन गेला घात
कातरवेळी करनी जाली हरवून गेला राजा ॥१॥

सुकली फुलांची शेज राया राहिला अर्धा डाव
उधळून जाता खेळवाया श्वासांनी तोडिला ठाव
भुकेली ज्वानी जळते आतुनी ये रे ये एकदा राजा ॥२॥

गीत : सुधीर मोघे
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : हा खेळ सावल्यांचा [१९७६]

१०८. केव्हा तरी पहाटे उलटून रात्र गेली

१०८. केव्हा तरी पहाटे उलटून रात्र गेली
मिटले चुकून डोळे हरवून रात्र गेली ॥धृ.॥

कळले मला न केव्हा सुटली मिठी जराशी
कळले मला न केव्हा निसटून रात्र गेली ॥१॥

सांगू तरी कसे मी वय कोवळे उन्हाचे?
उसवून श्वास माझा फसवून रात्र गेली! ॥२॥


उरले उरात काही आवाज चांदण्याचे..
आकाश तारकांचे, उचलून रात्र गेली! ॥३॥

स्मरल्या मला न तेव्हा माझ्याच गीतपंक्ती
मग ओळ शेवटाची सुचवून रात्र गेली! ॥४॥

आता कुशीत नाही ती चंद्रकोर माझी..
हलकेच कूस माझी बदलून रात्र गेली ॥५॥

अजुनी सुगंध येई दुलईस मोगऱ्याचा..
गजरा कसा फुलांचा विसरुन रात्र गेली? ॥६॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : निवडुंग [१९८९]

१०७. लवलव करी पात, डोळं नाही थार्‍याला

१०७. लवलव करी पात, डोळं नाही थार्‍याला
एकटक पहावं कसं, लुकलूक तार्‍याला ॥धृ.॥

चवचव गेली सारी, जोर नाही वार्‍याला
सुटं सूटं झालं मन, धरु कसं पार्‍याला ॥१॥

कुणी कुणी नाही आलं, फडफड गं राव्याची
रुणझूण हवा का ही, गाय उभी दाव्याची ॥२॥

तटतट करी चोळी, तुटतुटक गाठीची
उंबर्‍याशी जागी आहे, पारुबाई साठीची ॥३॥

गीतकार :आरती प्रभू
गायक :पद्मजा फेणाणी जोगळेकर
संगीतकार :पं. हृदयनाथ मंगेशकर
चित्रपट :निवडुंग [१९८९]

१०६. तुझ्याचसाठी रे

१०६. तुझ्याचसाठी रे

तुझ्याचसाठी तुझे घेऊनी नाव
सोडीला कायमचा मी गाव
तुझ्याचसाठी रे...

गावशिवेवर आस थांबली
तुझ्याचसाठी दृष्ट लांबली
अंधारी ही बुडे साऊली
तुच प्रकाशा वाट पुढती दाव
सोडीला कायमचा मी गाव... तुझ्याचसाठी रे

गात गुणांची तुझी आरती
मनात पूजीन तुझीच मूर्ती
संकट येता हाके पुढती
कृष्णापरी तू धाव... सखीला पाव
सोडीला कायमचा मी गाव... तुझ्याचसाठी रे

चित्रपट: पावनखिन्ड (१९५६)
संगीत: वसंत प्रभु
गीत: पी. सावळाराम
निर्मता: जय भवानी चित्र
गायिका: लता मंगेशकर.

१०५. त्या फुलांच्या गंधकोषी, सांग तू आहेस का ?

१०५. त्या फुलांच्या गंधकोषी, सांग तू आहेस का ?
त्या प्रकाशी तारकांच्या, ओतिसी तू तेज का ?
त्या नभांच्या नीलरंगी होऊनी आहेस का ?
गात वायूच्या स्वरांनी, सांग तू आहेस का ? ॥१॥

मानवाच्या अंतरीचा प्राण तू आहेस का ?
वादळाच्या सागराचे घोर ते तू रुप का ?
जीवनी या वर्षणारा तू कृपेचा मेघ का ?
आसमंती नाचणारी, तू विजेची रेघ का ? ॥२॥

जीवनी संजिवनी तू, माऊलीचे दूध का ?
कष्टणार्‍या बांधवांच्या रंगसी नेत्रात का ?
मूर्त तू मानव्य का रे, बालकांचे हास्य का ?
या इथे अन त्या तिथे रे, सांग तू आहेस का ? ॥३॥

गीतकार :सूर्यकांत खांडेकर
गायक :पं. हृदयनाथ मंगेशकर
संगीतकार :पं. हृदयनाथ मंगेशकर

१०४. जयदेव जयदेव जय जय शिवराया !

१०४. जयदेव जयदेव जय जय शिवराया !
या या अनन्य शरणा आर्यां ताराया !!धृ!!

आर्यांच्या देशावरि म्लेंच्छांचा घाला
आला आला सावध हो भूपाला
सद् गदिता भूमाता दे तुज हाकेला
करुणारव भेदुनि तव ऱ्हिदय न कां गेला?.....॥१॥

श्री जगदंबा जीस्तव शुंभादिक भक्षी
दशमुख मर्दुनी जी श्रीरघुवर संरक्षी
ती पूता भूमाता म्लेंच्छाही छळता
तुजविण शिवराया तिज कोण दुजा त्राता?.......॥२॥

त्रस्त अम्हि दीन अम्हि शरण तुला आलो
परवशतेच्या पाशी मरणोन्मुख झालो
साधु परित्राणाया दुष्कृती नाशाया
भगवन् भगवतगीता सार्थ कराया या..........॥३॥

ऐकुनिया आर्यांचा धावा गहिवरला
करुणोक्ते स्वर्गी श्री शिवनृप गहिवरला
देशास्तव शिवनेरी घेई देहाला
देशास्तव रायगडी ठेवी देहाला

देशस्वातंत्र्याचा दाता जो झाला
बोला तत् श्रीमत्शिवनृप् की जय बोला..........॥४॥

बोला शिवाजी महाराज की ... जय !!

गीतकार :स्वातंत्र्यवीर सावरकर
गायक :लता मंगेशकर
संगीतकार :पं. हृदयनाथ मंगेशकर

१०३. जयोस्तुते श्रीमहन्मंगले ! शिवास्पदे शुभदे

१०३. जयोस्तुते श्रीमहन्मंगले ! शिवास्पदे शुभदे
स्वतंत्रते भगवती ! त्वामहं यशोयुतां वंदे ॥धृ.॥

राष्ट्राचे चैतन्य मूर्त तू नीती-संपदांची
स्वतंत्रते भगवती ! श्रीमती राज्ञी तू त्यांची
परवशतेच्या नभात तूची आकाशी होसी
स्वतंत्रते भगवती ! चांदणी चमचम लखलखसी
वंदे त्वा महं यशोयुतां वंदे ॥१॥

गालावरच्या कुसुमी किंवा कुसुमांच्या गाली
स्वतंत्रते भगवती ! तूच जी विलसते लाली
तू सूर्याचे तेज, उदधीचे गांभीर्यहि तूची
स्वतंत्रते भगवती ! अन्यथा ग्रहण नष्ट तेची
वंदे त्वा महं यशोयुतां वंदे ॥२॥

मोक्ष-मुक्ति ही तुझीच रुपे तुलाच वेदांती
स्वतंत्रते भगवती ! योगिजन परब्रह्म वदती
जे जे उत्तम उदात्त उन्नत महन्मधुर ते ते
स्वतंत्रते भगवती ! सर्व तव सहचारी होते
वंदे त्वा महं यशोयुतां वंदे ॥३॥

हे अधम-रक्तरंजिते, सुजन पूजिते, श्रीस्वतंत्रते
तुजसाठि मरण ते जनन, तुजवीण जनन ते मरण
तुज सकल चराचर शरण, श्री स्वतंत्रते
वंदे त्वा महं यशोयुतां वंदे ॥४॥

गीतकार :स्वातंत्र्यवीर सावरकर
गायक :लता मंगेशकर, आशा भोसले, पं. हृदयनाथ मंगेशकर, उषा मंगेशकर, मीना खडीकर
संगीतकार :मधुकर गोळवलकर

Wednesday, June 27, 2007

१०२. ने मजसी ने परत मातृभूमीला, सागरा, प्राण तळमळला

१०२. ने मजसी ने परत मातृभूमीला, सागरा, प्राण तळमळला ॥धृ.॥

भूमातेच्या चरणतला तुज धूता, मी नित्य पाहीला होता
मज वदलासी अन्य देशी चल जाऊ, सृष्टिची विविधता पाहू
तइं जननीहृद् विरहशंकीतहि झाले, परि तुवां वचन तिज दिधले
मार्गज्ञ स्वये मीच पृष्ठि वाहीन, त्वरि तया परत आणीन
विश्र्वसलो या तव वचनी मी, जगद्नुभवयोगे बनुनी मी
तव अधिक शक्त उद्धरणी मी, येईन त्वरे, कथुन सोडीले तिजला
सागरा, प्राण तळमळला ... ॥१॥

शुक पंजरी वा हिरण शिरावा पाशी, ही फसगत झाली तैसी
भूविरह कसा सतत साहू या पुढती, दश दिशा तमोमय होती
गुणसुमने मी वेचियली या भावे, की तिने सुगंधा घ्यावे
जरि उद्धरणी, व्यय न तिच्या हो साचा, हा व्यर्थ भार विद्येचा
ती आम्रवृक्षवत्सलता रे, नवकुसुमयुता त्या सुलता रे
तो बाल गुलाब ही आता रे, फुलबाग मला, हाय, पारखा झाला
सागरा, प्राण तळमळला ...

नभि नक्षत्रे बहुत, एक परी प्यारा मज भरत भूमिचा तारा
प्रसाद इथे भव्य, परी मज भारी आईची झोपडी प्यारी
तिजवीण नको राज्य, मज प्रियसाचा वनवास तिच्या जरि वनीचा
भुलविणे व्यर्थ हे आता रे, बहुजिवलग गमते चित्ता रे
तुज सरित्पते जी सरिता रे, तद्विरहाची शपथ घालितो तुजला
सागरा, प्राण तळमळला ...

या फेनमिषें हससि निर्दया कैसा, का वचन भंगिसी ऐसा ?
त्वत्स्वामित्वा सांप्रत जी मिरवीते, भिऊनि का आंग्लभूमीते
मन्मातेला अबल म्हणुनि फसवीसी, मज विवासनाते देती
तरि आंग्लभूमि भयभीता रे, अबला न माझी ही माता रे
कथिल हे अगस्तिस आता रे, जो आचमनी एक क्षणी तुज प्याला
सागरा, प्राण तळमळला ...

गीतकार :स्वातंत्र्यवीर सावरकर
गायक :लता मंगेशकर, आशा भोसले, पं. हृदयनाथ मंगेशकर, उषा मंगेशकर, मीना खडीकर
संगीतकार :पं. हृदयनाथ मंगेशकर

१०१. हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा

१०१. हे हिंदुशक्ति-संभूत-दीप्तितम-तेजा
हे हिंदुतपस्या-पूत ईश्वरी ओजा
हे हिंदुश्री-सौभाग्य-भूतीच्या साजा
हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा

करि हिंदुराष्ट्र हें तूतें, वंदना
करि अंतःकरणज तुज, अभि-नंदना
तव चरणिं भक्तिच्या चर्ची, चंदना
गूढाशा पुरवीं त्या न कथूं शकतों ज्या
हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा ॥१॥

हा भग्न तट असे गडागडाचा आजी
हा मग्न आज जयदुर्ग आसवांमाजी
ही भवानिची ह्या पुन्हा गंजली धारा
ती म्हणुनी भवानी दे न कुणा आधारा
गड कोट जंजिरे सारे, भंगले
जाहली राजधान्यांची, जंगले
परदास्य-पराभवि सारी, मंगले
या जगति जगू ही आज गमतसे लज्जा
हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा ॥२॥

जी शुद्धि हृदाची रामदास शिर डुलवी
जी बुद्धि पांच शाह्यांस शत्रुच्या झुलवी
जी युक्ति कूटनीतींत खलांसी बुडवी
जी शक्ति बलोन्मत्तास पदतलीं तुडवी
ती शुद्ध हेतुची कर्मी, राहुं दे
ती बुद्धि भाबडया जीवां, लाहुं दे
ती शक्ति शोणितामाजीं, वाहुं दे
दे मंत्र पुन्हा तो, दिले समर्थे तुज ज्या
हे हिंदु-नृसिंहा प्रभो शिवाजीराजा ॥३॥

गीतकार :स्वातंत्र्यवीर सावरकर
गायक :लता मंगेशकर
संगीतकार :पं. हृदयनाथ मंगेशकर

१००. दिस नकळत जाई, सांज रेंगाळून राही

१००. दिस नकळत जाई, सांज रेंगाळून राही
क्षण एक ही ना ज्याला, तुझी आठवण नाही ॥धृ.॥

भेट तुझी ती पहिली, लाख लाख आठवतो
रुप तुझे ते धुक्याचे, कण कण साठवतो
वेड सखी साजणी हे, मज वेडावून जाई ॥१॥

असा भरुन ये ऊर, जसा वळीव भरावा
अशी हूरहूर जसा गंध रानी पसरावा
रान मनातले माझ्या, मग भिजूनीया जाई ॥२॥

आता अबोध मनाची, अनाकलनीय भाषा
कशा गूढ गूढ माझ्या तळहातावर रेषा
असे आभाळ आभाळ दूर पसरुन राही ॥३॥

गायक : अरूण दाते
गीतकार : माहित नाही
संगीत : माहित नाही

Monday, June 25, 2007

९९. शूरा मी वंदिले

९९. शूरा मी वंदिले
धारातिर्थी तप ते आचरती, सेनापती यश याची बले ॥धृ.॥

शिरकमला समरी अर्पती
जनहित पूजन वीरा सुखशांती
राज्य सुखी या साधूमुळे ॥१॥

नाटक : संगीत मानापमान
गायक : पं. दीनानाथ मंगेशकर
गीतकार : कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर
संगीत : कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर

Wednesday, June 20, 2007

९८. टाळ बोले चिपळीला नाच माझ्या संग

९८. टाळ बोले चिपळीला, नाच माझ्या संग
देवाजीच्या दारी आज, रंगला अभंग ॥धृ.॥

दरबारी आले, रंक आणि राव
सारे एकरूप, नाही भेदभाव
नाचु गाऊ सारे, होऊनी नि:संग ॥१॥

जनसेवेपायी, काया झिजवावी
घाव सोसूनिया, मने रिझवावी
ताल देऊनि हा, बोलतो मृदंग ॥२॥

ब्रम्हानंदी देह, बुडूनिया जाई
एक एक खांब, वारकरी होई
कैलासाचा नाथ, झाला पांडुरंग ॥३॥

गीतकार : जगदीश खेबुडकर
संगीतकार : राम कदम
गायक : पं. वसंतराव देशपांडे, पं. भीमसेन जोशी
चित्रपट : भोळी भाबडी (१९७२)

Tuesday, June 19, 2007

९७. तळव्यावर मेंदीचा अजून रंग ओला

९७. तळव्यावर मेंदीचा अजून रंग ओला
माझ्यामनी प्रीत तुझी घेते हिंदोळा ॥धृ.॥

गायिलेस डोळयांनी एक निळे गाणे
बट हळवी वार्‍यातील वेचिते तराणे
नकळत तव हात प्रिये हाती मम आला ॥१॥

पवनातूनी शीतलता दाटूनिया आली
दोन मने प्रीतीच्या गंगेतच न्हाली
आसमंत आनंदी धूंद धूंद झाला ॥२॥

ही दुपार भिजलेली, प्रीत चांदण्यात
मिटून पंख खग निवांत शांत तरुलतांत
आज तुझ्या सहवासी जीव धन्य झाला ॥३॥

गीतकार : माहित नाही
संगीतकार : माहित नाही
गायक : सुरेश वाडकर आणि अनुराधा पौडवाल

Monday, June 18, 2007

९६. का हो धरिला मजवर राग ?

९६. का हो धरिला मजवर राग ? ॥धृ.॥

शेजा-याचे घरी येता वरचेवरी
तुमचे लाडीक बोल येती कानावरी
आणि जागेपणी येते स्वप्नांना जाग
माझ्या स्वप्नांना जाग, माझ्या स्वप्नांना जाग ॥१॥

वळती तुमचे डोळे माझ्या खिडकीकडे
भारी हट्टी स्वभाव, तुम्ही जाता पुढे
जाता चैतापरी माझी फुलवून बाग ॥२॥

जाणे येणे होते तुमचे माझ्या घरी, माझ्या घरी
तुमच्या पावलांनी वाट पडली परसूदारी
वाटतं फिरुन याल अवचित केंव्हा तरी, केंव्हा तरी
खुळ्या प्रीतीचा माग, खुळ्या प्रीतीचा माग ॥३॥

गीतकार : ग. दि. माडगुळकर
संगीतकार : सुधीर फडके
गायक : आशा भोसले
चित्रपट : जगाच्या पाठीवर (१९६०)

Friday, June 15, 2007

९५. चंद्रावरतीं दोन गुलाब

९५. सहज दृष्टिला घडला लाभ
चंद्रावरतीं दोन गुलाब ॥धृ.॥

उंच इमारत संगमरवरी
उभी गवाक्षी यवन सुंदरी
पडदा सारून बघे बावरी
गोल चेहरा नयनिं शराब ॥१॥

पथक सोडुनी वेळ वाकडा
थयथय नाचत अबलख घोडा
वरिल मराठा गडी फांकडा
दुरुन न्याहळी तिचा रुबाब ॥२॥

किंचित्‌ ढळती निळी ओढणी
भाळावरती हळुच ओढुनी
तीहि न्याहळी त्यास मोहुनी
नयनांचे मग मुके जबाब ॥३॥

तोंच येउनी भिडली काना
राघोबाची मेघगर्जना
नगरपार ही चलुं द्या सेना
वळला घोडा सरला लाभ ॥४॥

अटकेवरतीं झेंडा रोवुनि
पुण्यास आल्या परत पलटणी
तरीहि त्याच्या मनीं लोचनीं
तरळत होतें एक ख्वाब ॥५॥

गीतकार :ग. दि. माडगुळकर
गायक :गजाननराव वाटवे
संगीत :गजाननराव वाटवे

Friday, June 8, 2007

९४. सजल नयन नित धार बरसती

९४. सजल नयन नित धार बरसती
भावगंध त्या जली मिसळती ।। धृ. ।।

वीणेचे स्वर अबोल झाले
गीतामधले काव्यही सरले
मुक्या मनाचे मुकेच आठव
मूक दीपज्योतीसम जळती ।।१।।

चंद्र चांदणे सरले आता
नीरस जाहली जीवनगाथा
त्या भेटीतील अमृतधारा
तुझ्याविना विषधारा होती ।। २ ।।

थकले पैंजण चरणही थकले
वृंदावनीचे मोहन सरले
तुझ्या स्मृतींची फुले प्रेमले
अजून उखाणे मला घालिती ।। ३।।

गीत : शांताराम नांदगावकर
गायक: अजित कडकडे
संगीत: अशोक पत्की

ह्या ब्लॉगसाठी ही कविता धनंजय फडके यांनी पाठवली आहे.

Thursday, June 7, 2007

९३. विसर प्रीत, विसर गीत, विसर प्रीत आपुली

९३. विसर प्रीत, विसर गीत, विसर प्रीत आपुली
यापुढे न चांदरात, यापुढे न सावली ॥ धृ.॥

कंठ दाटतो असा, शब्दही मुळी न फुटे
काळजात एक एक, तंतूही तसाच तुटे
मीच मांडिल्या घरांत शून्यता विसावली ।। १ ।।

शब्द तू दिलास एक राहिलो विसंबूनी
वंचिलेस गे, अखेर तूच शपथ मोडूनी
तूं उगाच स्वप्नवेल संशयात जाळिली ।। २ ।।

डोळियांत मी तुझ्या अखेर पाप जाहलो
झेलण्या उरी कलंक एकटाच राहिलो
विश्व मोकळे, मला चिताच लाभली ।। ३ ।।

गायक: सुधीर फडके
संगीत: यशवंत देव
गीत: शांताराम नांदगावकर

ह्या ब्लॉगसाठी ही कविता धनंजय फडके यांनी पाठवली आहे.

Wednesday, April 25, 2007

९२. भर उन्हात बसली धरुन सावली गुरं

९२. भर उन्हात बसली धरुन सावली गुरं
नाही चिंता त्यांची तिन्हीसांज पातुरं
चला दोघं मिळुनी चढू टेकडीवर
चढता चढता धरा हात की वाट नसे रुंद
जाळीमंदी पिकली करवंद ॥धृ.॥

तुम्ही बालपासून जीवांचं लई मैतर
ही तरूणपणातील बालपणाची लहर
कुणी बघत नाही तो चला गडे लवकर
आंबट गोडी चाखू वाटते पुरवा की थंड
जाळीमंदी पिकली करवंद ॥१॥

मज लाज वाटते सांगायाची धनी
घ्या तुमचं तुम्ही जरा तरी समजुनी
अहो, पाळणा उद्याचा हलतो माझ्या मनी
द-या टेकड्या चला धुंडुया होउनी बेबंद
जाळीमंदी पिकली करवंद ॥२॥

गीतकार : ग. दि. माडगुळकर
संगीतकार : सुधीर फडके
गायक : माणिक दादरकर
चित्रपट : उमज पडेल तर (१९६०)

९१. कळीदार कपूरी पान कोवळं छान केशरी चुना

९१. कळीदार कपूरी पान कोवळं छान केशरी चुना
रंगला काथ केवडा, वर्खाचा विडा घ्या हो मनरमणा ॥धृ.॥

बारीक सुपारी निमचिकनी घालून
जायपत्री वेलची लवंग वरी दाबून
बांधले तसे या कुडीत पंचप्राण
घ्या रंगत करि मर्दुनी, चतुर्दशगुणी, सख्या सजणा ॥१॥

कमरेचा झुलता झोक नूर बिनधोक उरी मावेना
काजळी नजर छिनमिनी चांदणी रैना
छेडिता लालडी मुलाम तुमची गुलाम झाले सजणा
पायी पैंजण छन्नक छैना

गीत : राजा बढे
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : सुलोचना चव्हाण

Monday, March 26, 2007

९०. ससा तो ससा की कापूस जसा

९०. ससा तो ससा की कापूस जसा
त्याने कासवाशी पैज लाविली
वेगेवेगे धावू नि डोंगरावर जाऊ
ही शर्यत रे अपुली ॥धृ.॥

चुरुचुरु बोले तो तुरुतुरु चाले
नि कासवाने अंग हलविले
ससा जाई पुढे नि झाडामागे दडे
ते कासवाने हळू पाहीयले
वाटेत थांबलेला कोणाशी बोललेना
चालले लुटुलुटु पाऽऽऽही ससा ॥१॥

हिरवी हिरवी पाने नि पाखरांचे गाणे
हे पाहुनिया ससा हरखला
खाई गार चारा, घे फांदीचा निवारा
तो हळूहळू तेथे पेंगुळला
मिटले वेडे भोळे, गुंजेचे त्याचे डोळे
झाडाच्या सावलीत झोऽऽऽपे ससा ॥२॥

झाली सांज वेळ तो गेला किती काळ
नि शहारली गवताची पाती
ससा झाला जागा तो उगा करी त्रागा
नि धाव घेई डोंगराच्या माथी
कासवा तेथे पाही ओशाळला मनी होई
निजला तो संपला सांऽऽऽगे ससा ॥३॥

गीतकार : शांताराम नांदगावकर
संगीतकार : अरूण पौडवाल
गायक : उषा मंगेशकर

८९. विसरशील खास मला दृष्टिआड होता

८९. विसरशील खास मला दृष्टिआड होता
वचने ही गोड गोड देशि जरी आता ॥धृ.॥

दृष्टिआड झाल्यावर सृष्टिही निराळी
व्यवसायहि विविध, विविध विषय भोवताली
गुंतता तयांत कुठे, वचन आठवीता ॥१॥

स्वैर तू विहंग, अंबरात विहरणारा
वशहि वशीकरण तुला सहज जादुगारा ॥२॥

अंतरिची आग तुला जाणवु कशाने
बोलवे न वेदनाच वचन दु:ख नेणे
याकरता दॄष्टिआड होउ नको नाथा ॥३॥

गीतकार : ज. के. उपाध्ये
संगीतकार : यशवंत देव
गायक : आशा भोसले

८८. समाधि साधन संजीवन नाम ।

८८. समाधि साधन संजीवन नाम ।
शांति दया, सम सर्वाभूतीं ॥धृ.॥

शांतीची पैं शांति निवृती दातारू ।
हरिनाम उच्चारू दिधला तेणें ॥३॥

यम-दम-कळा, विज्ञानेंसी ज्ञान ।
परतोनि अज्ञान न ये घरा ॥२॥

ज्ञानदेवा सिद्धी-साधन अवीट ।
भक्ति-मार्ग नीट हरि-पंथीं ॥३॥

गीतकार : संत ज्ञानेश्वर
संगीतकार : मधुकर गोळवलकर
गायक : सुधीर फडके