१५०. अजुन तरी रुळ सोडुन सुटला नाही डब्बा

अजुन तरी रुळ सोडुन सुटला नाही डब्बा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥धृ॥

आमच्या देखिल मनी आले चांदण्याचे पुर
आम्हालाही दिसल्या शम्मा अन शम्मेचे नूर
अजुन तरी परवाना हा शम्मेपासुन दुर
मैत्रिणीच्या लग्ना गेलो घालुन काळा झब्बा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥१॥

कुणी नजरेचा ताणुन बाण केलेली जखमी
कुणी ओठांची नाजुन अस्त्रे वापरली हुकमी
अन शब्दांचे जाम भरुन पाजियेले कोणी
मयखान्यातही स्मरले आम्हा मंदिर मस्जिद काबा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥२॥

कधी गोडीने गाउ गेलो जोडीने गाणी
रमलो हे जरी विसरुन सारे आम्ही खुळ्यावानी
सर्वस्वाचे घेउनी दाने आले जरी कुणी
अजुन तरी सुटला नाही हातावरचा ताबा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥३॥

कोण जाणे कोण मजला रोखुन हे धरते
वाटा देती हाका तरिही पाउल अडखळते
कुठल्या शपथेसाठी माझी ओंजळ थरथरते
मोहाहुन ही मोहक माझी हुरहुरण्याची शोभा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ॥४॥

अजुन तरी रुळ सोडुन सुटला नाही डब्बा
अजुन तरी नाही आमच्या चारित्र्यावर धब्बा ...

कवी: संदिप खरे

१४९. ती

ती रुसल॓ल्या ऒठांइतकी निश्चयी
डोळ्यांमधल्या बाहुलीपरी चंचल
गालावरल्या खळीसारखी लाडी
भाळावरल्या बटे सारखी अवखळ...

ती रंगांनी गजबजलेली पश्चिमा
ती राञीचा पुनव पिसारा चंद्र्मा
मेघांमधल॓ अपार ओले देणे
ती मातीच्या गंधामधले गाणे

ती यक्षाच्या प्रश्नाहुनही अवघड
ती छोट्याश्या परिकथेहुन सोपी
कळीत लपल्या फुलासारखी अस्फुट
दवबिंदुच्या श्वासां इतकी अल्लड...

ती गोऱ्या देहावर हिरवे गोंदण
ती रोमांचाच्या रांनफुलांची पखरण
पावसातली पहाट हळवी ओली
ती सांजेच्या पायांमधले पैंजण

ती अशी का ती तशी सांगु कसे?
भिरभरती वाऱ्यावर शब्दांची पिसे
ती कवित॓च्या पंखांवरुनी येते
मनात ओला श्रावण ठेवुन जाते...

कवी: संदिप खरे

१४८. पाउस

तुझ्या-माझ्या सवे कधी गायचा पाउसही
तुला बोलावता पोचायचा पाउसही

पडे ना पापणी पाहुन ओले मी तुला
कसा होता नी नव्हता व्हायचा पाउसही

तुला मी थांब म्हणताना तुला अडवायला
कसा वेळीच तेव्हा यायचा पाउसही

मला पाहुन ओला विरघळे रुसवा तुझा
कशा युक्त्या मला शिकवायचा पाउसही

कशी भर पावसातही आग माझी व्हायची
तुला जेव्हा असा बिलगायचा पाउसही

आता शब्दांवरी फक्त उरलेल्या खुणा
कधी स्मरणे अशी ठेवायचा पाउसही

कवी: संदीप खरे

१४७. क्षितिजाच्या पार वेड्‌या संध्येचे घरटे

क्षितिजाच्या पार वेड्‌या संध्येचे घरटे
वेड्‌या संध्येच्या अंगणी रात थरथरते
कुणी जा दूर तशी मनी हूरहूर
रात ओलावत सूर वात मालवते...

आता बोलायाला कोण संगे चालायाला कोण
कोण टाकेल जीवाचे ओवाळून लिंबलोण
पायरीला ठसे दार खुले छत पिसे
कुण्या उडल्या राव्याचे गीत घर भरते...

आता विझवेल दिवा सांज कापऱ्या हातांनी
आणि आभाळाचे गूज चंद्र सांगेल खुणांनी
पडतील कुणी पुन्हा भरतील डोळे
पुन्हा पुसतील पाणी हात थरथरते...

मनी जागा एक जोगी त्याचे आभाळ फाटके
त्याचा दिशांचा पिंजरा त्याच्या झोळीत चटके
भिजलेली माती त्याचे हललेले मूळ
त्याचे क्षितिजाचे कूळ त्या चालवते...

सांज अबोला अबोला सांज कल्लॊळ कल्लॊळ
सांज जोगीण विरागी सांज साजीरी वेल्हाळ
सांजेवर फूल गंध मौनाचा हवेत
दूर लागले गावात दीप फरफरते...

कवी: संदीप खरे

१४६. नसतेस घरी तू जेंव्हा

नसतेस घरी तू जेंव्हा
जीव तुटका तुटका होतो,
जगण्याचे विरती धागे
संसार फाटका होतो.

नभ फाटून वीज पडावी
कल्लॊळ तसा ऒढवतो,
ही धरा दिशाहीन होते
अन चंद्र पोरका होतो.

येतात उन्हे दाराशी
हिरमुसून जाती मागे,
खिडकीशी थबकून वारा
तव गंधावाचून जातो.

तव मिठीत विरघळणाऱ्या
मज स्मरती लाघव वेळा,
श्वासाविन हृदय अडावे
मी तसाच अगतिक होतो.

तू सांग सखे मज काय
मी सांगू या घरदारा,
समचा जीव उदास
माझ्यासह मिणमिण मिटतो.

ना अजुन झालो मोठा
ना स्वतंत्र अजुनी झालो,
तुजवाचून उमगत जाते
तुजवाचून जन्मच अडतो.

कवी: संदीप खरे

१४५. आयुष्यावर बोलू काही.

जरा चुकीचे जरा बरोबर बोलू काही
चला दोस्त हो आयुष्यावर बोलू काही।

उगाच वळसे शब्दांचे हे देत रहा तू
भिडले नाहीत डोळे तोवर बोलू काही।

तुफान पाहून तीरावर कुजबुजल्या होड्‌या
पाठ फिरू दे त्याची नंतर बोलू काही।

हवेहवेसे दुःख तुला जर हवेच आहे
नकोनकोसे हळवे, कातर बोलू काही।

उद्याउद्याची किती काळजी? बघ रांगेतून र्
’परवा’ आहे उद्याच नंतर बोलू काही।

शब्द असु दे हातामध्ये काठी म्हणूनी
वाट आंधळी प्रवास खडतर! बोलू काही।

कवी: संदीप खरे

१४४. दिवस असे की.

दिवस असे की कोणी माझा नाही
अन्‌ मी कुणाचा नाही...

आकाशाच्या छत्रीखाली भिजतो
आयुष्यावर हसणे थुंकून देतो
या हसण्याचे कारण उमगत नाही
या हसणे म्हणवत नाही
दिवस असे की...

प्रश्नांचे हे एकसंधसे तुकडे
त्यावर नाचे मनीचे अबलख घोडे
या घोड्‌याला लगाम शोधीत आहे
परि मजला गवसत नाही
दिवस असे की...

मी तुसडा की मी भगवा बैरागी
मद्यपि वा मी गांजेवाला जोगी
अस्तित्वाला हजार नावे देतो
परि नाव ठेववत नाही
दिवस असे की...

’मम’ म्हणताना आता हसतो थोडे
मिटून घेतो वस्तुस्थितीचे डोळे
या जगण्याला स्वप्नांचाही आता
मेघ पालवत नाही

दिवस असे की कोणी माझा नाही
अन्‌ मी कुणाचा नाही...

कवी: संदीप खरे

१४३. एवढंच ना

१४३. एवढंच ना .. एकटे जगू .. एवढंच ना

आमचं हसं आमचं रडं
ठेवून समोर एकटेच बघू
एवढंच ना ...

रात्रीला कोण दुपारला कोण
जन्माला अवघ्या या पुरलंय कोण
श्वासाला श्वास क्षणाला क्षण
दिवसाला दिवस जोडत जगू
एवढंच ना ...

अंगणाला कुंपण होतच कधी
घराला अंगण होतंच कधी
घराचे भास अंगणाचे भास
कुंपणाचे भासच भोगत जगू
एवढंच ना ...

आलात तर आलात तुमचेच पाय
गेलात तर गेलात कुणाला काय
स्वतःच पाय स्वतःच वाट
स्वतःच सोबत हॊऊन जगू
एवढंच ना ...

मातीचं घर मातीचं दार
ह्य मातीच घर मातीच दार हृ
मातीच्या देहाला मातीचे वार
मातीच खरी, मातीच बर
मातीत माती मिसळत जगू
एवढंच ना ...

१४२. सरीवर सर

दूर दूर नभपार डोंगराच्या माथ्यावर
निळे निळे गार गार पावसाचे घरदार
सरीवर सर..

तडा तडा गार गारा गरा गरा फिरे वारा
मेघियाच्या ऒंजळीत वीज थिजलेला पारा
दूरवर रानभर नाचणारा निळा मोर
मोरपीस मखमल उतू गेले मनभर
सरीवर सर..

थेंब थेंब मोती ओला थरारत्या तनावर
शहाऱ्याचे रान आले एका एका पानावर
ऒल्या ऒल्या मातीतून भिजवेडी मेघधून
फिटताना नवे ऊन झाले पुन्हा नवथर
सरीवर सर..

उधळत गात गात पाय पुन्हा परसात
माती मऊ काळी साय हूर हूर पावलात
असे नभ झरताना घरदार भरताना
आले जल गेले जल झाले जल आरपार
सरीवर..

अशा पावसात सये व्हावे तुझे येणेजाणे
उमलते ऒले रान रान नव्हे मन तुझे
जशी ऒली हूर हूर तरारते रानभर
तसे नाव तरारावे माझे तुझ्या मनभर

१४१. मन तळ्‌यात मळ्‌यात

मन तळ्‌यात मळ्‌यात
जाईच्या कळ्‌यात

मन नाजुकशी मोतीमाळ
तुझ्या नाजुकश्या गळ्‌यात

ऊरी चाहुलींचे मृगजळ
वाजे पाचोळा उगी कशात

इथे वाऱ्याला सांगत गाणी
माझे राणी
आणि झुळुक तुझ्या मनात

भिडू लागे रात अंगालागी
तुझ्या नखाची कर नभात

माझ्या नयनी नक्षत्रतारा
आणि चांद तुझ्या डोळ्‌यात...

१४०. कसे सरतील सये..

१४०. कसे सरतील सये

कसे सरतील सये माझ्याविना दिस तुझे
सरताना आणि सांग सलतील ना
गुलाबाची फ़ुलं दोन रोज रात्री डोळ्‌यांवर
मुसुमुसु पाणी सांग भरतील ना, भरतील ना...

पावसाच्या धारा धारा मोजताना दिस सारा
रिते रिते मन तुझे उरे
ऒठ वर हसे हसे उरातुन वेडेपिसे
खोल खोल कोण आत झुरे
आता जरा अळीमिळी तुझी माझी व्यथा निळी
सोसताना सुखावुन हसशील ना
गुलाबाची फ़ुलं दोन ...

कोण तुझ्या सौधातून ऊभे असे
चिडीचुप सुनसान दिवा
आता सांज ढळेलच आणि पुन्हा
नभातून गोरा चांदवा
चांदण्यांचे कोटी कण आठवांचे ऒले
रोज रोज निजपर भरतील ना,
गुलाबाची फ़ुलं दोन ...

इथे दूरदेशी माझ्या सुन्या खिडकीच्या पाशी
जडेसर काचभर तडा
तूचतूच तुझीतुझी तुझ्यातुझ्या तुझेतुझे
सारासारा तुझा तुझा सडा
पडे माझ्या वाटेतून आणि मग
जातानाही पायभर मखमल ना
गुलाबाची फ़ुलं दोन ...

आता नाही बोलायाचे जरा जरा जगायाचे
माळूनिया आबोलीची फ़ुले
देहभर हलू देत विजेवर झुलू देत
तुझ्या माझ्या विरहाचे झुले
जरा घन झुरू दे ना वारा गुदमरू दे ना
तेव्हा नभ धरा सारी भिजवील ना

गुलाबाची फ़ुलं दोन रोज रात्री डोळ्यांवर
मुसुमुसु पाणी सांग भरतील ना, भरतील ना...

१३९. सूर येति विरून जाति

१३९. सूर येति विरून जाति
कंपने वा-यावरी हृदयावरी ॥धृ.॥

या स्वरांचा कोण स्वामी की विदेही गीत देही
हाय अनोखी ही आलापी कवळिते मजला उरी ॥१॥

बंधनी आहे तरी ही मुक्त झालो आज मी
पंख झालो या स्वरांचे विहरतो मेघांतरी ॥२॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर, सत्यशील देशपांडे
चित्रपट : हे गीत जीवनाचे [१९९५]

१३८. मन उधाण वाऱ्याचे...

१३८. मन उधाण वाऱ्याचे...
मायेच्या हळव्या स्पर्शाने खुलते ,नात्यांच्या बंधात धुंद मोहरते..
मन उधाण वाऱ्याचे गुंज पावसाचे ,का होते बेभान कसे गहिवरते...
मन उधाण वाऱ्याचे ...

आकाशी स्वप्नांच्या हरपुन पान शिरते,
हुरहुरत्या सांजेला कधी एकटेच झुलते,
सावरते बावरते झडते अडखळते का पडते..
कधी आशेच्या हिंदोळ्यावर मन हे वेडे झुलते..
मन तरंग होउन पाण्यावरती फ़िरते..
अन क्षणात फिरूनी अभाळाला भीडते..
मन उधाण वाऱ्याचे...

रुणझुणते गुणगुणते कधी गुंतते हरवते..
कधी गहिऱ्या डोळ्यांच्या डोहात पार बुडते..
तळमळते सारखे नकळत का भरकटते..
कधी मोहच्या चार क्षणांना मन हे वेडे भुलते..
जाणते जरी हे पुन्हा पुन्हा क चुकते..
भाबडे तरी भासांच्या मागुन पळते..

मन उधाण वाऱ्याचे...

गीत : माहित नाही
संगीत : अजय, अतुल
स्वर : शंकर महादेवन
चित्रपट : अगं बाई अरेच्चा [२००४]

१३७. उषःकाल होता होता, काळरात्र झाली

१३७. उषःकाल होता होता, काळरात्र झाली
अरे पुन्हा आयुष्यांच्या पेटवा मशाली ॥धृ.॥

आम्ही चार किरणांची ही आस का धरावी
जे कधीच नव्हते त्याची वाट का पहावी
कसा सूर्य अंधाराच्या वाहतो पखाली ॥१॥

तेच घाव करिती फिरुनी ह्या नव्या कट्यारी;
तेच दंश करिती आम्हा साप हे विषारी !
अम्ही मात्र ऐकत असतो आमुची खुषाली ! ॥२॥

तिजोर्‍यात केले त्यांनी बंद स्वर्ग साती
आम्हावरी संसाराची उडे धूळ माती
आम्ही ती स्मशाने ज्यांना, प्रेत ही ना वाली ॥३॥

अशा कशा ज्याने त्याने गाडल्या उमेदी ?
असा कसा जो तो येथे होतसे खरेदी ?
ह्या अपार दु:खाचीही चालली दलाली ! ॥४॥

उभा देश झाला आता एक बंदीशाला
जिथे देवकीचा पान्हा दूधाने जळाला
कसे पुण्य दुर्देवी अन पाप भाग्यशाली ॥५॥

धुमसतात अजुनी विझल्या चितांचे निखारे
!

अजून रक्त मागत उठती वधस्तंभ सारे !
आसवेच स्वातंत्र्याची आम्हाला मिळाली ! ॥६॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : सिंहासन [१९७९]

१३६. लाजून हासणे अन हासून ते पहाणे

१३६. लाजून हासणे अन हासून ते पहाणे
मी ओळखून आहे, सारे तुझे बहाणे ॥धृ.॥

डोळयांस पापण्यांचा का सांग भार व्हावा?
मिटताच पापण्या अन् का चंद्र ही दिसावा?
हे प्रश्न जीवघेणे हरती जिथे शहाणे ॥१॥

हाती धनुष्य ज्याच्या, त्याला कसे कळावे
हृदयात बाण ज्याच्या, त्यालाच दुःख ठावे
तिरपा कटाक्ष भोळा, आम्ही इथे दिवाणे ॥२॥

जाता समोरुनी तू, उगवे टपोर तारा
देशातूनी फुलांच्या आणी सुगंध वारा
रात्रीस चांदण्यांचे, सुचते सुरेल गाणे ॥३॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : पं. हृदयनाथ मंगेशकर

१३५. हात तुझा हातातुन धुंद ही हवा

१३५. हात तुझा हातातुन धुंद ही हवा
रोजचाच चंद्र आज भासतो नवा ॥धृ.॥

रोजचेच हे वारे , रोजचेच तारे
भासते परी नवीन विश्व आज सारे
ही किमया स्पर्शाची भारिते जीवा ॥१॥

या हळव्या पाण्यावर मोहरल्या छाया
मोहरले ह्रुदय तसे मोहरली काया
चांदण्यात थरथरतो मधुर गारवा ॥२॥

जन्म जन्म दुर्मिळ हा क्षण असला येतो
स्वप्नांच्या वाटेने चांदण्यात नेतो
बिलगताच जाईचा उमलतो थवा ॥३॥

क्षणभर मिटले डोळे , सुख न मला साहे
विरघळून चंद्र आज रक्तातुन वाहे
आज फ़ुले प्राणातुन केशरी दिवा ॥४॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : सुधा मल्होत्रा, अरूण दाते

१३४. मराठी पाउल पडते पुढे

१३४. खरा स्वधर्म हा आपुला
जरी का कठीणु जाहला
तरी हाची अनुष्टीला, भला देखे

स्वराज्य तोरण चढे
गर्जती तोफ़ांचे चौघडे
मराठी पाउल पडते पुढे ! ॥धृ.॥

माय भवानी प्रसन्न झाली,
सोनपावले घरास आली
आजच दसरा आज दिवाळी
चला, सयांनो, अंगणि घालू
कुंकुमकेशर सडे
मराठी पाउल पडते पुढे ॥१॥

बच्चे आम्ही वीर उद्याचे
बाळमुठीला बळ वज्राचे
वारस होवु अभिमन्युचे
दूध् आईचे तेज प्रवाही
नसतुनी सळसळे !
मराठी पाउल पडते पुढे ॥२॥

स्वये शस्त्र देशार्थ हाती धरावे
पिटावे रिपूला रणी वा मरावे
तुझ्या रक्षणा तुच रे, सिद्ध् होई
तदा संकटी देव धावून येई !
जय जय रघुवीर समर्थ ॥३॥

शुभघडीला शुभमुहुर्ती
सनई सांगे शकुनवंती
जय भवानी जय भवानी
दश दिशांना घुमत वाणी

जय जयकारे दुमदुमवू हे
सह्याद्रीचे कडे !! ॥४॥

मराठी पाउल पडते पुढे

गीत : शांता शेळके
संगीत : आनंदघन
स्वर : मंगेशकर कुटुंबीय , हेमंतकुमार
चित्रपट : मराठा तितुका मेळवावा [१९६०]

१३३. आज गोकुळात रंग खेळतो हरी

१३३. आज गोकुळात रंग खेळतो हरी
राधिके, जरा जपून जा तुझ्या घरी ! ॥धृ.॥

तो चटोर चित्तचोर वाट रोखतो
हात ओढूनी खुशाल रंग टाकतो
रंगवून, रंगूनी गुलाल टाकतो
सांगते अजूनही तुला परोपरी ॥१॥

सांग श्याम सुंदरास काय जाहले
रंग टाकल्याविना कुणा न सोडले
ज्यास त्यास रंग रंग रंग लागले
एकटीच वाचशील काय तू तरी ! ॥२॥

त्या तिथे अनंगरंगरास रंगला
गोपगोपिकांसवे मुकुंद दंगला
तो पहा मृदुंग मंजिर्‍यात वाजला
हाय ! वाजली फिरुन तीच बासरी ! ॥३॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर

१३२. सुन्या सुन्या मैफिलीत माझ्या तुझेच मी गीत गात आहे

१३२. सुन्या सुन्या मैफिलीत माझ्या तुझेच मी गीत गात आहे
अजुनही वाटते मला की, अजूनही चांद रात आहे ॥धृ.॥

उगीच स्वप्नांत सावल्यांची कशास केलीस आजर्वे तू ?
दिलेस का प्रेम तू कुणाला तुझ्याच जे अंतरात आहे ? ॥१॥

कळे ना मी पाहते कुणाला ? कळे ना हा चेहरा कुणाचा ?
पुन्हा पुन्हा भास होत आहे - तुझे हसू आरशात आहे ! ॥२॥

उगाच देऊ नकोस हाका, कुणी इथे थांबणार नाही
गडे, पुन्हा दूरचा प्रवासी कुठेतरी दूर जात आहे ॥३॥

सख्या तुला भेटतील माझे तुझ्या घरी सूर ओळखीचे
उभा तुझ्या अंगणी स्वरांचा अबोल हा पारिजात आहे ! ॥४॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर
चित्रपट : उंबरठा [१९७७]

१३१. रात्रीस खेळ चाले, या गूढ चांदण्यांचा

१३१. रात्रीस खेळ चाले, या गूढ चांदण्यांचा
संपेल ना कधीही, हा खेळ सावल्यांचा ॥धृ.॥

हा चंद्र ना स्वयंभू, रवी तेज वाहतो हा
ग्रहणात सावल्यांचा अभिशाप भोगतो हा
प्रीतीस होई साक्षी, हा दूत चांदण्यांचा ॥१॥

आभास सावली हा, असतो खरा प्रकाश
जे सत्य भासती ते, असती नितांत भास
हसतात सावलीला, हा दोष आंधळयांचा ॥२॥

या साजीर्‍या क्षणाला, का आसवे दिठीत
मिटतील सर्व शंका, उबदार या मिठीत
गवसेल सूर अपुल्या, या धुंद जीवनाचा ॥३॥

गीत : सुधीर मोघे
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : महेंद्र कपूर
चित्रपट : हा खेळ सावल्यांचा [१९७६]

१३०. जय जय महाराष्ट्र माझा, गर्जा महाराष्ट्र माझा ॥धृ.॥

१३०. जय जय महाराष्ट्र माझा, गर्जा महाराष्ट्र माझा ॥धृ.॥

रेवा वरदा, कृष्ण कोयना, भद्रा गोदावरी
एकपणाचे भरती पाणी मातीच्या घागरी
भीमथडीच्या तट्टांना या यमुनेचे पाणी पाजा
जय जय महाराष्ट्र माझा ... ॥१॥

भीती न आम्हा तुझी मुळी ही गडगडणार्‍या नभा
अस्मानाच्या सुलतानीला जवाब देती जीभा
सह्याद्रीचा सिंह गर्जतो, शिवशंभू राजा
दरीदरीतून नाद गुंजला, महाराष्ट्र माझा ॥२॥

काळ्या छातीवरी कोरली, अभिमानाची लेणी
पोलादी मनगटे खेळती, खेळ जीवघेणी
दारिद्र्याच्या उन्हात शिजला
निढ़ळाच्या घामाने भिजला
देशगौरवासाठी झिजला
दिल्लीचेही तख्त राखितो, महाराष्ट्र माझा ॥३॥

गीत : राजा बढे
संगीत : श्रीनिवास खळे
स्वर : शाहीर साबळे

१२९. मन वढाय वढाय

१२९. मन वढाय वढाय
उभ्या पीकातलं ढोर!
किती हाकला हाकला
फिरी येतं पिकांवर!! ॥धृ.॥

मन मोकाट मोकाट
त्याले ठायी ठायी वाटा!
जशा वाऱ्यानं चालल्या
पान्यावरल्या रे लाटा!! ॥१॥

मन लहरी लहरी
त्याले हाती धरे कोन?
उंडारलं उंडारलं
जसं वारा वाहादनं!! ॥२॥

मन पाखरू पाखरू
त्याची काय सांगू मात?
आता व्हतं भुईवर
गेलं गेलं आभायात!! ॥३॥

मन जह्यरी जह्यरी
याचं न्यारं रे तंतर!
आरे, इचू, साप बरा
त्याले उतारे मंतर!! ॥४॥

मन चपय चपय
त्याले नही जरा धीर!
तठे व्हयीसनी ईज
आलं आलं धर्तीवर!! ॥५॥

मन एवढं एवढं
जसा खाकसंचा दाना!
मन केवढं केवढं?
आभायात बी मायेना!! ॥६॥

देवा, कसं देलं मन
आसं नही दुनियात!
आसा कसा रे तू योगी
काय तुझी करामत!! ॥७॥

देवा, आसं कसं मन?
आसं कसं रे घडलं!
कुठे जागेपनी तूले
असं सपनं पडलं!!! ॥८॥

गीत : संत बहिणाबाई
संगीत : वसंत पवार
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : मानिनी [१९६१]

१२८. फिटे अंधाराचे जाळे, झाले मोकळे आकाश

१२८. फिटे अंधाराचे जाळे, झाले मोकळे आकाश
दरीखोर्‍यातून वाहे एक प्रकाश, प्रकाश ॥धृ.॥

रान जागे झाले सारे, पायवाटा जाग्या झाल्या
सूर्य जन्मता डोंगरी, संगे जागल्या सावल्या
एक अनोखे लावण्य, आले भरास भरास ॥१॥

दंव पिऊन नवेली झाली, गवताची पाती
गाणी जुनीच नव्याने, आली पाखरांच्या ओठी
क्षणापूर्वीचे पालटे जग उदास उदास ॥२॥

झाला आजचा प्रकाश, जुना कालचा काळोख
चांदण्याला किरणांचा सोनसळी अभिषेक
सारे रोजचे तरी ही नवा सुवास सुवास ॥३॥

सार्‍या रंगावर आली एक सोनेरीशी झाक
भिडे काळजाला थेट, निळ्या क्षितिजाची हाक
तुझ्या नसण्याची कळ गेली तळास तळास ॥४॥

गीत : सुधीर मोघे
संगीत : श्रीधर फडके
स्वर : आशा भोसले, सुधीर फडके
चित्रपट : लक्ष्मीची पाऊले [१९८२]

१२७.दिवस तुझे हे फुलायचे,

१२७.दिवस तुझे हे फुलायचे,
झोपाळ्यावाचून झुलायचे! ॥धृ.॥

स्वप्नात गुंगत जाणे,वाटेत भेटते गाणे,
गाण्यात हृदय झुरायचे! ॥१॥

मोजावी नभाची खोली,घालावी शपथ ओली,
श्वासात चांदणे भरायचे! ॥२॥

थरारे कोवळी तार,सोसेना सुरांचा भार,
फुलांनी जखमी करायचे! ॥३॥

माझ्या या घराच्या पाशी,थांब तू गडे जराशी,
पापण्या मिटून भुलायचे!!! ॥४॥

गीत : मंगेश पाडगावकर
संगीत : यशवंत देव
स्वर : अरूण दाते

१२६.चाफा बोलेना, चाफा चालेना

१२६.चाफा बोलेना, चाफा चालेना
चाफा खंत करी, काही केल्या फुलेना !! ॥धृ.॥

गेले आंब्याच्या बनी, म्हंटली मैनेसवे गाणी
आम्ही गळयांत गळे मिळवूनी रे!
गेले केतकीच्या बनी, गंध दरवळला वनी
नागासवे गळाले देहभान रे!!
चल ये रे, ये रे गडया, नाचू उडू घालू फुगडया!
खेळू झिम्मा झिम पोरी झिम पोरी झिम!! ॥१॥

हे विश्वाचे आंगण, आम्हा दिले आहे आंदण
उणे करु आपण दोघे जण रे!
जन विषयाचे किडे, ह्यांची धाव बाह्याकडे
आपण करु शुद्ध रसपान रे!!
चाफा फुली आला फुलून
तेजी दिशा गेल्या आटून
कोण मी-चाफा? कोठे दोघे जण रे ?

गीत : बी
संगीत : वसंत प्रभू
स्वर : लता मंगेशकर

१२५. चांद मातला, मातला त्याला कशी आवरु ?

१२५. चांद मातला, मातला त्याला कशी आवरु ?
अंगी वणवा चेतला, मला कशी सावरु ? ॥धृ.॥

अशी पुनवेची निशा, चढे चांदण्यांची नशा
गेल्या हरवून दिशा, झाले खुळे पाखरु! ॥१॥

आला समुद्र ही रंगा, त्याचा धिटाईचा दंगा
वेडया लहरीचा पिंगा, बाई झाला की सुरु! ॥२॥

गोड गारव्याचा मारा, देह शिरिशरे सारा
लाख चुंबनांचा मारा, चांद लागला करु! ॥३॥

त्याची प्रेमपिशी दिठी, लावी चंदनाची उटी
झाली अनावर मिठी, कुठे धीर मी धरु ? ॥४॥

चांद अंगणी गगनी, चांद नांदतो भुवनी
चांद अमृताचा मनी, बाई लागला झरु!!

गीत : वसंत बापट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर
चित्रपट : उंबरठा [१९७७]

१२४. ऋतू हिरवा, ऋतू बरवा

१२४. ऋतू हिरवा, ऋतू बरवा
पाचूचा वनि रुजवा
युग विरही हृदयांवर, सरसरतो मधु शिरवा ॥धृ.॥

भिजूनी उन्हे चमचमती, क्षण दिपती क्षण लपती
नितळ निळया अवकाशी, मधुगंधी तरल हवा ॥१॥

मनभावन हा श्रावण, प्रियसाजण हा श्रावण
भिजवी तन, भिजवी मन हा श्रावण
थरथरत्या अधरांवर, प्रणयी संकेत नवा ॥२॥

नभी उमटे इंद्रधनू, मदनाचे चाप जणू
गगनाशी धरणीचा, जुळवितसे सहज दुवा

गीत : शांता शेळके
संगीत : श्रीधर फडके
स्वर : आशा भोसले

१२३.ही वाट दूर जाते, स्वप्नामधील गावा

१२३.ही वाट दूर जाते, स्वप्नामधील गावा
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा ? ॥धृ.॥

जेथे मिळे धरेला, आभाळ वाकलेले
अस्ताचलास जेथे रवीबिंब टेकलेले
जेथे खुळया ढगांनी, रंगीन साज ल्यावा
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा ? ॥१॥

घे साउली उन्हाला कवळून बाहुपाशी
लागुन ओढ वेडी खग येति कोटरासी
एक एक चांदणीने नभदीप पाजळावा
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा ? ॥२॥

स्वप्नामधील गावा, स्वप्नामधून जावे
स्वप्नातल्या प्रियाला, मनमुक्त गीत गावे
स्वप्नातल्या सुखाचा, स्वप्नीच वेध घ्यावा
माझ्या मनातला का तेथे असेल रावा ? ॥३॥

गीत : शांता शेळके
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले

१२२. फुलले रे क्षण माझे फुलले रे

१२२. फुलले रे क्षण माझे फुलले रे
मेंदीने, शकुनाच्या, शकुनाच्या मेंदीने
सजले रे क्षण माझे सजले रे ॥धृ.॥

झुळूक वार्‍याची आली रे लेऊन कोवळी सोनफूले
साजण स्पर्शाची जाणिव होऊन, भाळले मन खुळे
या वेडाचे, या वेडाचे, नाचरे भाव बिलोरे
मेंदीने, शकुनाच्या मेंदीने
खुलले रे क्षण माझे खुलले रे ॥१॥

ओढ ही बेबंद, श्वासात, ध्यासात, स्वप्नात येणे तुझे
भांबावल्या माझ्या उरात, स्पर्शात रेशिम काटे तुझे
मनमोराचे, मनमोराचे, जादूभरे हे पिसारे
मेंदीने, शकुनाच्या मेंदीने
हसले रे क्षण माझे हसले रे ॥२॥

प्रीत ही, प्रीत ही उमजेना
जडला का जीव हा समजेना
कशी सांगू मी, कशी सांगू मी
माझ्या मनीची कथा रे
मेंदीने, शकुनाच्या मेंदीने
भुलले रे क्षण माझे भुलले रे ॥३॥

गीत : नितीन आखवे
संगीत : श्रीधर फडके
स्वर : आशा भोसले

१२१. मोगरा फुलला, मोगरा फुलला

१२१. मोगरा फुलला, मोगरा फुलला
फुलें वेचिता बहरु कळियांसी आला ॥धृ.॥

इवलेसे रोप लावियेले द्वारी
तयाचा वेलू गेला गगनावरी ॥१॥

मनाचिये गुंती गुंफियला शेला
बाप रखुमादेवीवरु विठ्ठले अर्पिला ॥२॥

गीत : संत ज्ञानेश्वर
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : लता मंगेशकर

१२०. रुपेरी वाळूत, माडांच्या बनात ये ना

१२०. रुपेरी वाळूत, माडांच्या बनात ये ना
बनात ये ना, जवळ घे ना
चंदेरी चाहूल, लावित प्रीतीत ये ना
प्रीतीत ये ना, जवळ घे ना ॥धृ.॥

बेधुंद आज आसमंत सारा
कुंजात गात मंद धुंद वारा
दाटे उरी प्रिया तुझा इशारा
देहा वरी फुले असा शहारा
तुझा इशारा, असा शहारा ॥१॥

लाजेत आज ही फुले नहाती
गाली अनार प्रीत गीत गाती
तू ये निशा अशी करे पुकारा
दे ये प्रिया मला तुझा निवारा
तुझा निवारा, तुझा निवारा ॥२॥

गीत : शांताराम नांदगावकर
संगीत : अनिल । अरूण
स्वर : आशा भोसले

११९. सूर मागू तुला मी कसा

११९. सूर मागू तुला मी कसा
जीवना तू तसा, मी असा ॥धृ.॥

तू मला, मी तुला पाहिले
एकमेकांस न्याहाळीले
दुःख माझा तुझा आरसा ॥१॥

एकदा ही मनासारखा
तू न झालास माझा सखा
खेळलो, खेळ झाला जसा ॥२॥

खूप झाले तुझे बोलणे
खूप झाले तुझे कोपणे
मी तरीही जसाच्या तसा ॥३॥

रंग सारे तुझे झेलुनी
शाप सारे तुझे घेउनी
हिंडतो मीच वेडापिसा ॥४॥

काय मागून काही मिळे ?
का तुला गीत माझे कळे ?
व्यर्थ हा अमृताचा वसा ॥५॥

गीत : सुरेश भट
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : अरुण दाते

११८. नभं उतरु आलं, चिंब थरथर वलं

११८. नभं उतरु आलं, चिंब थरथर वलं
अंग झिम्माड झालं, हिरव्या बहरात ॥१॥

अशा वलंस राती, गळा शपथा येती
साता जल्मांची प्रीती, सरंल दिनरात ॥२॥

वल्या पान्यात पारा, एक गगन धरा
तसा तुझा उबारा, सोडून रितभात ॥३॥

नगं लागंट बोलू, उभं आभाळ झेलू
गाठ बांधला शालू, तुझ्याच पदरा ॥४॥

गीत : ना. धों. महानोर
संगीत : पं. हृदयनाथ मंगेशकर
स्वर : आशा भोसले
चित्रपट : जैत रे जैत [१९७७]